অনিকা মহেশ্বৰী / নতুন দিল্লী
আপুনি যি দেখিছে সেয়া নহয়, আনক যি দেখুৱাইছে সেয়াহে শিল্প। এই মন্তব্য বিশিষ্ট শিল্পী আছগৰ আলীৰ, যাৰ নামত আছে বহু বিশ্ব অভিলেখ। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ নিজৰ শিল্পৰ জৰিয়তে গংগা-জামুনি সংস্কৃতিৰ বাৰ্তা সমাজত প্ৰচাৰ কৰি আছে।
বিখ্যাত শিল্পী আছগৰ আলীয়ে আৱাজ দ্য ভইচক জনাইছে যে শ্ৰী কৃষ্ণৰ শিশু ৰূপৰ নিৰ্দোষতাৰে ভৰা জীৱনৰ দ্বাৰা তেওঁ গভীৰভাৱে প্ৰভাৱিত হৈছে। তেওঁৰ ময়ুৰৰ পাখি আৰু ৰং-তুলিকাই যিকোনো চিত্ৰকৰক আকৰ্ষিত কৰিব পাৰে। আছগৰ আলী শিল্পীৰ বাবে প্ৰেৰণা আৰু নিখুঁততাৰ প্ৰতীক। তেওঁ শ্ৰীকৃষ্ণৰ শৈশৱৰ ৰূপ, যৌৱন অৱস্থা আৰু মহাভাৰতৰ যুদ্ধত গ্ৰহণ কৰা বিভিন্ন ৰূপৰ লগতে তেওঁৰ ৰং-ধেমালিক কেন্দ্ৰ কৰি ৫০ খনতকৈও অধিক চিত্ৰ সৃষ্টি কৰিছে।
তেওঁ কয় যে এজন শিল্পীৰ শিল্পৰ উন্মেষ ঘটে যেতিয়া তেওঁ সকলোবোৰ সুন্দৰকৈ চিত্ৰিত কৰে। আৰু একেখিনি কথাই মোৰ ছবিবোৰতো ভালকৈ দেখুৱাবলৈ চেষ্টা কৰিছো। আছগৰ আলীয়ে কয় যে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গীতা মহোৎসৱত তেওঁ কৃষ্ণ ধাৰণাৰ আধাৰত তেওঁৰ চিত্ৰকলাৰ প্ৰদৰ্শনীৰো আয়োজন কৰিছিল, য’ত তেওঁৰ কৰ্মৰাজিক লোকসকলে অতিশয় শলাগ লৈছিল।
অযোধ্যাত ৰাম মন্দিৰ প্ৰতিষ্ঠা উপলক্ষে তেওঁ নিজৰ দলৰ সৈতে ৫০x৩০ ফুট আকাৰৰ এখন গ্ৰেণ্ড পেইন্টিং নিৰ্মাণ কৰিছিল, যিখন বিশ্ব অভিলেখত অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী কাৰ্যালয়লৈও ইয়াক প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল। আলীয়ে কয় যে এজন শিল্পীৰ কোনো সীমা নাথাকে। তেওঁ নিজৰ শিল্পৰ জৰিয়তে আগন্তুক প্ৰজন্মক অনুপ্ৰাণিত কৰিব বিচাৰে আৰু শিল্পৰ জৰিয়তে সমাজত সমন্বয়ৰ প্ৰসাৰ কৰিব বিচাৰে।
দিল্লীৰ দ্বাৰকা ছেক্টৰ-১২ত অৱস্থিত ‘কলাভূমি’ প্ৰতিষ্ঠানৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আছগৰ আলীৰ এই যাত্ৰা সংগ্ৰাম আৰু দৃঢ়তাৰ নিদৰ্শন। তেওঁ জামিয়া মিলিয়া ইছলামিয়াৰ পৰা সূক্ষ্ম কলাৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে। ছাহাবাদ মহম্মদপুৰ গাঁৱৰ সন্তান আলীয়ে কয় যে কলেজীয়া দিনত তেওঁ বিভিন্ন ধৰ্মীয় গ্ৰন্থৰ কাম কৰাৰ প্ৰকল্প পাইছিল, যাৰ বাবে তেওঁৰ শিল্পৰ উন্নতি আৰম্ভ হৈছিল। তেওঁৰ গুৰু ৰাম বাবুৱে তেওঁক শ্ৰীকৃষ্ণৰ জীৱনৰ গভীৰতাৰ বিষয়ে সচেতন কৰি তুলিছিল।
ইয়াৰ উপৰিও আছঘৰে গণেশ, গৌতম বুদ্ধ আৰু প্ৰকৃতিৰ আধাৰত বিভিন্ন চিত্ৰ প্ৰস্তুত কৰিছে। শ্ৰীকৃষ্ণক বুজিবলৈ তেওঁ মথুৰা, বৃন্দাবন আৰু যমুনা ঘাটতো যথেষ্ট সময় কটায়। তেওঁৰ মতে শ্ৰীকৃষ্ণৰ সৈতে জড়িত তেওঁৰ প্ৰিয় চিত্ৰখন হ’ল গোপী এজনীৰ ভৰিত কাঁইট থকা আৰু গছৰ আঁৰৰ পৰা কৃষ্ণই তেওঁক চাই হাঁহি থকা চিত্ৰখন।
বিখ্যাত শিল্পী আছগৰ আলীয়ে কয় যে সকলোৰে ভিতৰত এজন শিল্পী সোমাই থাকে। শেহতীয়াকৈ তেওঁ তিহাৰ কাৰাগাৰত বন্দীসকলৰ কৰ্মশালা অনুষ্ঠিত কৰিছিল, য'ত তেওঁ দেখিছিল যে তেওঁলোক সকলোৱে শিল্পৰ প্ৰতি আগ্ৰহী আৰু তেওঁলোকৰ বহুতেই জেলৰ পৰা ওলাই আহি শিল্পকলাৰ ক্ষেত্ৰখনতে নিজৰ জীৱনটো আগুৱাই নিব বিচাৰে।
আছগৰে স্বীকাৰ কৰে যে ইছলামত চিত্ৰকলাক স্বীকৃতি দিয়া হোৱা নাই। তেওঁ দ্য ভইচক জনোৱা মতে, যেতিয়া তেওঁ ছবি আঁকিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল তেতিয়া তেওঁৰ পৰিয়ালে তেওঁক কৈছিল যে যদি তেওঁ শিল্পক কেৰিয়াৰ হিচাপে গঢ়ি তুলিব বিচাৰে তেন্তে তেওঁ নিজে নিজৰ বাবে ব্যৱস্থা কৰিব লাগিব, পৰিয়ালৰ ফালৰ পৰা কোনো সমৰ্থন নাপায়। এই কথাক আছগৰ আলিয়ে জেদ হিচাপে লৈছিল আৰু জীৱন সংগ্ৰাম আৰম্ভ কৰিছিল।
তেওঁ দিল্লীৰ পৰা গুৰুগ্ৰামলৈ চাইকেলেৰে যাত্ৰা কৰিছিল। প্ৰথম অৱস্থাত তেওঁ ছাহাবাদ গাঁৱৰ ৩০ টা শিশুক কাৰ্পেট পেইন্টিং শিকাবলৈ আৰম্ভ কৰে। আজি তেওঁৰ প্ৰতিষ্ঠান 'কলাভূমি'ত ৭ হাজাৰৰো অধিক ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে চিত্ৰকলা শিকিবলৈ লৈছে। ইয়াত অসম, পশ্চিমবংগ, কলকাতা আদি ৰাজ্যৰ পৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে তেওঁৰ ওচৰলৈ শিল্প শিকিবলৈ আহে। বিশেষ কথাটো হ’ল, অৱসৰপ্ৰাপ্ত বেংকাৰে হওক, গৃহিণীয়ে হওক বা যুৱকে হওক, সকলো শ্ৰেণীৰ লোকেই তেওঁৰ প্ৰশিক্ষাৰ্থী।
আছগৰ আলীয়ে কয় যে ‘কলাভূমি’ৰ নামত বহুতো বিশ্ব অভিলেখ আছে, য’ত লিমকা বুক অৱ ৰেকৰ্ডছ, হাই ৰেঞ্জ বুক অৱ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ডছ, এছিয়া বুক অৱ ৰেকৰ্ডছ, ৱৰ্ল্ড ৱাইড বুক অৱ ৰেকৰ্ডছ, মাৰ্ভেলছ বুক অৱ ৰেকৰ্ডছ, ইণ্ডিয়া বুক অৱ ৰেকৰ্ডছ আদি উল্লেখযোগ্য। তেওঁ ৫০০ টকাৰ পুৰণি ভাৰতীয় মুদ্ৰাৰ নোটৰ এখন চিত্ৰ প্ৰস্তুত কৰি এই অভিলেখসমূহ গঢ়িছিল। ইয়াৰ উপৰিও আছগৰ আলীয়ে দেশৰ বাহিৰতো তেওঁৰ শিল্পকৰ্ম প্ৰদৰ্শন কৰিছে। ইয়াৰ ভিতৰত আছে ডুবাই, ছিংগাপুৰ, থাইলেণ্ড আদি দেশ।
আছগৰ আলীয়ে জনোৱা মতে, তেওঁৰ আটাইতকৈ দামী চিত্ৰখন ডুবাইত ৪৫ লাখ টকাত বিক্ৰীৰ বাবে মনোনীত কৰা হৈছে। কিন্তু হৃদয়ৰ অতি ওচৰত থকাৰ বাবে সেই ছবিখন তেওঁ বিক্ৰী কৰা নাছিল। আলীয়ে সেই ছবিখন প্ৰস্তুত কৰিবলৈ নিজৰ জীৱনৰ ৩ বছৰ দিছিল আৰু সেইখন আছিল এক ষ্টিপলিং আৰ্টৱৰ্ক।
আছগৰ আলী শিল্পৰ ক্ষেত্রত অতি নিপুণ। তেওঁ জামিয়া মিলিয়া ইছলামিয়াৰ পৰা ফাইন আৰ্টছ সম্পূৰ্ণ কৰিছিল আৰু এতিয়া এই প্ৰতিযোগিতামূলক শিল্প জগতখনত যোৱা ১৮ বছৰে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সপোনক বাস্তৱায়িত কৰাত নিয়োজিত হৈ আছে। সূক্ষ্ম কলাৰ ক্ষেত্ৰত সৰ্বোত্তম অৱদানৰ বাবে তেওঁৰ নাম বিশ্ব অভিলেখত লিপিবদ্ধ হৈছে।
আছগৰ আলীয়ে কয় যে আজি মোৰ বহু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে অসমৰ পৰা লাডাখলৈ বিভিন্ন স্থানত নিজাববীয়াকৈ কলা-শিল্পৰ ক্লাছ চলাই আছে আৰু এই কথা জানি মই বহুত সুখ অনুভৱ কৰিছো। আছগৰ আলীয়ে কয় যে শিল্প যাত্ৰা ইমান সহজ নহয়, বিশেষকৈ আজিৰ সময়ত যেতিয়া মানুহে আধুনিক শিল্পকো ভাল পাবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। নতুন নতুন বিষয়ক লৈ কাম কৰিবলৈ আৰু শিল্পৰ বিভিন্ন শৈলী অন্বেষণ কৰিবলৈ শিল্পীসকল ইচ্ছুক হওক। পৰীক্ষা-নিৰীক্ষাক আকোৱালি লওক আৰু ভুল কৰিবলৈ বা ৰিস্ক ল’বলৈ ভয় নকৰিব।
আজিৰ যুগত কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ জৰিয়তে যিকোনো শিল্প সহজলভ্য হৈ পৰে, এনে পৰিস্থিতিত শিল্পী আছগৰ আলীয়ে এআই সঁজুলিক নিজৰ প্ৰতিযোগী বুলি গণ্য কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে। "কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা অত্যন্ত আকৰ্ষণীয় আৰু ইয়াক প্ৰতিযোগিতাতকৈ 'স্মাৰ্ট সঁজুলি' হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা আৰু গ্ৰহণ কৰা উচিত; সৃষ্টিশীল লোকসকলে এআই কলাক এনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে যাতে ই তেওঁলোকৰ ক্ৰাচ্চ হৈ নপৰে।"