আৱাজ দ্য ভইচ ব্যুৰো
সমগ্ৰ বিশ্বক মন্ত্ৰমুগ্ধ কৰা তবলাৰ শব্দ এতিয়া চিৰদিনৰ বাবে নিস্তব্ধ হৈ পৰিল। ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইন, যাৰ তবলাৰ স্পন্দন ভাৰতৰ আত্মাত চিৰদিনৰ বাবে প্ৰতিধ্বনিত হৈ থাকিব। ভাৰতীয় সংগীতৰ নক্ষত্ৰ প্ৰখ্যাত তবলাৰ যাদুগৰ ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনে তেওঁৰ কালজয়ী কলাৰ অতুলনীয় নিদৰ্শন দেখুৱাই থৈ গ'ল। তেওঁৰ মৃত্যু দেশৰ কলা আৰু সংগীত জগতৰ বাবে এক অপূৰণীয় ক্ষতি। তবলা সম্ৰাট ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনে ৭৩ বছৰ বয়সত আমেৰিকাত শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।
ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনৰ অন্তিম দিনকেইটা
কিছুদিন ধৰি গুৰুতৰভাৱে স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাত ভুগি আছিল ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনে। হৃদযন্ত্ৰৰ সমস্যাৰ বাবে তেওঁক আমেৰিকাৰ এখন চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰোৱা হৈছিল। চিকিৎসকসকলৰ অপ্ৰাণ চেষ্টাৰ পিছতো এই মহান শিল্পীগৰাকীয়ে ২০২৪ চনৰ ১৬ ডিচেম্বৰত মৃত্যুক সাৱতি লয়। তেওঁৰ মৃত্যুৱে কেৱল ভাৰতকে নহয়, সমগ্ৰ বিশ্বক জোকাৰি যায়।
ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনে তবলা পৰিবেশন কৰি থকা এক মূহুৰ্ত
সৰুৰে পৰা ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনৰ সংগীতৰ প্ৰতি আকৰ্ষণ
১৯৫১ চনৰ ৯ মাৰ্চত মুম্বাইত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল জাকিৰ হুছেইনে। তেওঁৰ শিৰাই শিৰাই ৰক্তৰ দৰে সংগীতৰ স্ৰোত বৈছিল। তেওঁৰ পিতৃ ওস্তাদ আল্লা ৰাখা নিজেও এজন মহান তবলাবাদক আছিল। সৰুৰে পৰা জাকিৰ হুছেইনে দেউতাকৰ পৰা তবলা শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁ নিজৰ শিল্পৰ অনুশীলন আৰু পৰিশ্ৰম এনেদৰে কৰিছিল যে, অতি সোনকালেই তেওঁৰ প্ৰতিভাৰ উন্মেষ ঘটিছিল।
জাকিৰ হুছেইনৰ নামটো তবলা বজোৱাৰ সৈতে সমাৰ্থক হৈ পৰিল। যেতিয়া তেওঁৰ আঙুলিবোৰ তবলাৰ ওপৰত পৰিছিল, তেতিয়া শ্ৰোতাসকল তেওঁৰ তবলাৰ সুৰত মগ্ন হৈ পৰিছিল। জাকিৰ হুছেইনে তেওঁৰ অতুলনীয় প্ৰতিভাৰে কেৱল ভাৰতীয় সংগীতেই নহয় বিশ্ব সংগীতকো সমৃদ্ধ কৰি তুলিছিল।
সংগীত জগতলৈ জাকিৰ হুছেইনৰ অনন্য অৱদান
জাকিৰ হুছেইন কেৱল এজন সংগীতজ্ঞ নাছিল; তেওঁ ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ এম্বেছাদৰ আছিল। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চত তেওঁ তবলাক এক সুকীয়া পৰিচয় দিবলৈ সক্ষম হৈছিল। ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতত তেওঁ অৰিহণা যোগোৱাই নহয়, জাজ আৰু বিশ্ব সংগীতৰ সৈতে তেওঁৰ সমন্বয়ৰ দ্বাৰা সংগীতক নতুন উচ্চতালৈ লৈ গৈছে।
জাকিৰ হুছেইনে জীৱনকালত শ শ মঞ্চত পৰিবেশন কৰিছিল আৰু প্ৰতিবাৰেই নিজৰ ক্ষমতা আৰু চকৎকাৰী প্ৰদৰ্শনেৰে দৰ্শকক মন্ত্ৰমুগ্ধ কৰিছিল। তেওঁৰ শিল্পৰ যাদু এনেকুৱা আছিল যে প্ৰতিটো প্ৰদৰ্শনেই আছিল এক নতুন অভিজ্ঞতা প্ৰদান কৰিছিল।
পৰিয়ালৰ সৈতে জাকিৰ হুছেইন
ছবি আৰু বঁটাৰ জগত
ভাৰতীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰতো জাকিৰ হুছেইনে নিজৰ প্ৰতিভা প্ৰদৰ্শন কৰিছে। বহু ছবিৰ বেকগ্ৰাউণ্ড স্কোৰ ৰচনা কৰাৰ লগতে নিজৰ শিল্পৰে চিনেমাকো সমৃদ্ধ কৰি তুলিছিল।
তেওঁৰ এই অৱদানৰ বাবে বহুবাৰ দেশ আৰু বিশ্বই শলাগ লৈছিল। পদ্মশ্ৰী (১৯৮৮) আৰু পদ্মভূষণ (২০০২) আদি সন্মানীয় অসামৰিক সন্মান লাভ কৰাৰ উপৰিও তেওঁ গ্ৰেমী বঁটাও লাভ কৰিছিল, যিটো তেওঁৰ শিল্পকলাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় স্বীকৃতিৰ প্ৰতীক আছিল।
এটা সম্পূৰ্ণ যুগৰ অন্ত পৰিল
ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনৰ মৃত্যুৰ খবৰে ভাৰতীয় সংগীত জগতখনক মৰ্মাহত কৰি তুলিছে। তেওঁৰ অনুৰাগী, সহযোগী শিল্পী আৰু সমগ্ৰ বিশ্বৰ সংগীতপ্ৰেমীসকলে তেওঁক ছ’চিয়েল মিডিয়াত শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাইছে। তেওঁৰ দেহাৱসানৰ লগে লগে ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতে এজন শিল্পীক হেৰুৱাই নহয়, এটা সম্পূৰ্ণ যুগৰ অন্ত পৰিল। জাকিৰ হুছেইনে এৰি থৈ যোৱা উত্তৰাধিকাৰ সদায় সজীৱ হৈ থাকিব সংগীতপ্ৰেমীৰ হৃদয়ত।
প্ৰেৰণাৰ উৎস
জাকিৰ হুছেইনৰ জীৱন শিল্প আৰু সংগীতৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত সকলোৰে বাবে এক প্ৰেৰণাস্বৰূপ। তেওঁ শিকাইছিল যে, যদি শিল্প আৰু কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ প্ৰতি প্ৰকৃত সমৰ্পিততা থাকে, তেন্তে পৃথিৱীৰ প্ৰতিটো কোণত যিকোনো ব্যক্তিয়ে আপোনাক স্বীকৃতি দিব পাৰে।
তেওঁৰ শিল্প কেৱল ভাৰতৰেই নহয়, সমগ্ৰ বিশ্বৰ ঐতিহ্য আছিল। যদিও তেওঁৰ বিদায়ৰ লগে লগে তবলাৰ স্পন্দন কিছু নিস্তব্ধ হৈ পৰিছে তথাপিও তেওঁৰ সুৰবোৰে সদায় অনুৰণন ঘটাই থাকিব। জাকিৰ হুছেইনৰ শিল্প, তেওঁৰ জীৱন আৰু তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰ আগন্তুক প্ৰজন্মৰ বাবে এক উজ্জ্বল নক্ষত্ৰৰ দৰে হৈ থাকিব।
ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনে গ্ৰেমী বঁটাও লাভ কৰাৰ এক মূহুৰ্ত
সংগীতপ্ৰেমীৰ হৃদয়ত জীয়াই থাকিব জাকিৰ হুছেইন
তবলাৰ সুৰবোৰক যাদুকৰী কৰি তোলা ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইনে বিশ্ববাসীৰ পৰা বিদায় লৈছে। কিন্তু তেওঁৰ সংগীত, তেওঁৰ সুৰ আৰু তেওঁৰ প্ৰেৰণা সদায় আমাৰ হৃদয়ত অমৰ হৈ থাকিব। তেওঁৰ বিদায়ৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা শূন্যতা পূৰণ কৰাটো অসম্ভৱ।
তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰে আমাক সোঁৱৰাই থাকিব যে, শিল্প আৰু সংগীতৰ শক্তিয়ে সীমা, ধৰ্ম আৰু ভাষা অতিক্ৰম কৰিব পাৰে। জাকিৰ হুছেইন, আপুনি হয়তো আমাৰ মাজত শাৰীৰিকভাৱে নাথাকিব পাৰে, কিন্তু আপোনাৰ সুৰ আৰু আপোনাৰ সংগীত সদায় আমাৰ সৈতে থাকিব।
জাকিৰ হুছেইনক লৈ প্ৰায়ে উত্থাপন হোৱা কেইটামান প্ৰশ্ন --
১/ জাকিৰ হুছেইন কোন আছিল?
জাকিৰ হুছেইন আছিল এজন বিখ্যাত ভাৰতীয় তবলাবাদক আৰু সংগীতজ্ঞ। ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীত আৰু তবলাৰ জগতখনত তেওঁৰ প্ৰসিদ্ধ আছিল। তেওঁৰ উজ্জ্বল প্ৰদৰ্শন আৰু সংগীতত নতুন মাত্ৰা সংযোজন কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰিচিত আছিল।
২/ জাকিৰ হুছেইনৰ জন্ম কেতিয়া আৰু ক’ত হৈছিল?
১৯৫১ চনৰ ৯ মাৰ্চত মহাৰাষ্ট্ৰৰ মুম্বাইত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল জাকিৰ হুছেইনে।
তবলাৰ এক কৰ্মশালাত ওস্তাদ জাকিৰ হুছেইন
৩/ জাকিৰ হুছেইনৰ পিতৃ কোন আছিল?
তেওঁৰ পিতৃ আছিল ওস্তাদ আল্লা ৰাখা কুৰেশ্বী, যিগৰাকীও আছিল এজন মহান তবলাবাদক।
৪/ জাকিৰ হুছেইনে কোনবোৰ বঁটা লাভ কৰিছিল?
জাকিৰ হুছেইনে পদ্মশ্ৰী (১৯৮৮) আৰু পদ্মভূষণ (২০০২)কে ধৰি বহুতো সন্মানীয় বঁটা লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ গ্ৰেমী বঁটাও লাভ কৰিছিল।
৫/ জাকিৰ হুছেইনৰ মৃত্যু কেতিয়া আৰু কেনেকৈ হৈছিল?
জাকিৰ হুছেইনৰ মৃত্যু ৭৩ বছৰ বয়সত, আমেৰিকাত ২০২৪ চনৰ ১৬ ডিচেম্বৰত হয়। হৃদৰোগজনীত সমস্যাৰ বাবে তেওঁক আই চি ইউত ভৰ্তি কৰোৱা হৈছিল।
৬/ জাকিৰ হুছেইনৰ অৱদান কি আছিল?
জাকিৰ হুছেইনে ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল। তেওঁ সংগীতৰ জৰিয়তে সমগ্ৰ বিশ্বতে শান্তি, প্ৰেম আৰু সমৰ্পণৰ বাৰ্তা বিয়পাইছিল।
এক সংগীত অনুষ্ঠানত ওস্তান জাকিৰ হুছেইনে তবলা পৰিবেশন কৰাৰ এক মূহুৰ্ত
৭/ জাকিৰ হুছেইনে ছবিতো কাম কৰিছিল নেকি?
হয়, জাকিৰ হুছেইনে বহু ভাৰতীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ছবিত সংগীত প্ৰদান কৰিছিল। তেওঁ প্ৰায়ে ছবিৰ পটভূমিৰ স্কোৰ ৰচনা কৰিছিল।
৮/ জাকিৰ হুছেইনৰ পত্নী কোন?
তেওঁৰ পত্নীৰ নাম আছিল এণ্টনিয়া মিনেকো। এগৰাকী কঠক নৃত্যশিল্পী।
৯/ জাকিৰ হুছেইন কোনটো তবলা ঘৰৰ সৈতে জড়িত আছিল?
জাকিৰ হুছেইন পঞ্জাৱ ঘৰৰ সৈতে জড়িত আছিল, যদিও তেওঁ সকলো ঘৰৰ শৈলীতে নিজৰ প্ৰসিদ্ধতাৰ প্ৰমাণ দিছিল।
১০/ জাকিৰ হুছেইনক মানুহে কিয় ইমান ভাল পাইছিল?
জাকিৰ হুছেইনৰ তবলা বজোৱাৰ শৈলী আছিল অতি অনন্য। তেওঁৰ সংগীতে পূৰ্বে শ্ৰোতাৰ হৃদয় চুই গৈছিল। তেওঁৰ ক্ষমতা, চমৎকাৰী উপস্থাপন আৰু ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে মানুহে তেওঁক বহুত ভাল পাইছিল।
