আৱাজ দ্য ভইচ/ নতুন দিল্লী
শ্বাহৰুখ খানে এবাৰ নিজকে আধা হায়দৰাবাদী, আধা পাঠান আৰু আধা কাশ্মীৰী বুলি অভিহিত কৰিছিল। আজি বলীউডৰ ৰজা শ্বাহৰুখৰ ৫৯ সংখ্যক জন্মদিন। এই উপলক্ষে আমি জানো আঁহক পাকিস্তানৰ সৈতে কিং খানৰ কি সম্পৰ্ক আছে। শেহতীয়াকৈ 'জৱান' ছবিৰ বাবে শ্বাহৰুখ খান চৰ্চাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ আহিছে। ভাৰতত মাত্ৰ তিনিদিনতে ২০০ কোটি টকাৰ সীমা অতিক্ৰম কৰি ছবিখনে বিশ্বজুৰি তিনিদিনত ৩০০ কোটি টকা উপাৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে।
এই প্ৰতিবেদনত আজি আমি শ্বাহৰুখ খানৰ জন্মদিন উপলক্ষে তেওঁৰ জীৱন আৰু কেৰিয়াৰৰ কিছু জনা আৰু কিছু নজনা কথাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিম।
উল্লেখ্য যে, শ্বাহৰুখ খানৰ পিতৃৰ পাকিস্তানৰ সৈতেও সু-সম্পৰ্ক আছে। শ্বাহৰুখৰ পিতৃৰ নাম হৈছে মিৰ তাজ মহম্মদ আৰু মাতৃৰ নাম লতিফ ফাতিমা খান। কিং খানৰ পিতৃ মিৰ তাজ মহম্মদৰ জন্ম হৈছিল বিভাজনৰ পূৰ্বৰ পেছাৱৰত যি বৰ্তমান পাকিস্তানত আছে। মিৰ তাজ মহম্মদৰ চাৰিজন ভাতৃ আৰু এগৰাকী ভগ্নী আছিল। শ্বাহৰুখ খানৰ ককাকহঁতৰ নাম আছিল মিয়া মহম্মদ, গুলাম মহম্মদ ওৰফে গামা, আল্লাহ বাক্স আৰু খান মহম্মদ।
শ্বাহৰুখৰ পেহীয়েকৰ নাম আছিল খাইৰ জান। জনপ্ৰিয় অভিনেতাজনৰ এগৰাকী ডাঙৰ ভগ্নীও আছে যাৰ নাম শ্বেহনাজ লালাৰুখ খান। ভাই-ভনী মিঞা মহম্মদ, গুলাম মহম্মদ ওৰফে গামা, আল্লা বক্স আৰু খান মহম্মদ আৰু কন্যা খেৰ জানৰ পিছত শ্বাহৰুখ খানৰ পিতৃ মিৰ তাজ মহম্মদ জান মহম্মদৰ কনিষ্ঠ পুত্ৰ।
পিতৃ-মাতৃৰ সৈতে শ্বাহৰুখ খানৰ ভগ্নী
বিভাজনৰ পূৰ্বে পেছাৱৰত তেওঁ জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। তাজ মহম্মদে পেছাৱৰৰ এডৱাৰ্ডছ কলেজৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে, য'ত পৃথ্বী ৰাজ কাপুৰেও অধ্যয়ন কৰে। এম এ এল এল বি, মিৰ তাজ মহম্মদ খান স্বাধীনতাৰ পূৰ্বৰ যুগত দেশৰ ৰাজনীতিৰ সৈতে ওতঃপ্ৰোতভাৱে জড়িত আছিল। শ্বাহৰুখ খানৰ নিজৰ বক্তব্য অনুসৰি তেওঁৰ পিতৃ আছিল দেশৰ আটাইতকৈ কম বয়সীয়া স্বাধীনতা সংগ্ৰামী।
বিভাজনৰ পিছত মীৰ তাজ মহম্মদে পেছাৱৰক বিদায় জনাই ১৯৪৮ চনত দিল্লীলৈ গুচি আহে। পৰিয়ালৰ বিষয়ে তথ্য দি শ্বাহৰুখে বহু বছৰৰ আগতে কৈছিল, "মোৰ ককাৰ নাম ইফতিখাৰ আহমেদ আছিল। তেওঁ কৰ্ণাটক ৰাজ্যৰ মুখ্য অভিযন্তা হিচাপে মেংগলোৰ বন্দৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল। তেওঁ লণ্ডনত শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু আমাৰ দেশৰ অন্যতম শীৰ্ষ অভিযন্তা আছিল। মোৰ দেউতা এই দেশৰ আটাইতকৈ কম বয়সীয়া স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আছিল আৰু ১৬ বা ১৯ বছৰ বয়সত জেলৰ ভাত খাইছিল। তেওঁৰ বহু বন্ধু আছিল। তেওঁৰ এজন ঘনিষ্ঠ সহযোগী আছিল জেনেৰেল শ্বাহ নৱাজ খান, যি সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ সৈতে ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় সেনাৰ অন্যতম নেতা আছিল।"
পিছৰ বছৰবোৰত মিৰ তাজ মহম্মদে দিল্লীৰ নেচনেল স্কুল অৱ ড্ৰামাত এখন কেন্টিন চলাইছিল। ১৯৮১ চনত কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ শ্বাহৰুখ খানৰ পিতৃৰ মৃত্যু হয়। ২০১৩ চনত এছ আৰ কেয়ে পিতৃৰ স্মৃতিত মীৰ ফাউণ্ডেচন নামৰ এটা বেচৰকাৰী সংস্থা প্ৰতিষ্ঠা কৰে। ১৯৪১ চনত হায়দৰাবাদৰ টলিচৌকীত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল শ্বাহৰুখৰ মাতৃ লতিফ ফাতিমা খানৰ। তেওঁ এগৰাকী দণ্ডাধীশ আৰু সমাজকৰ্মী আছিল। তেওঁৰ এই কৃতিত্বৰ প্ৰশংসা কৰি শ্বাহৰুখে কৈছিল, “তেওঁ এনে কৃতিত্ব অৰ্জন কৰা প্ৰথম কেইগৰাকীমান মুছলমান মহিলাৰ ভিতৰত আছিল।”
শ্বাহৰুখ খানৰ বংশবৃক্ষ
প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীৰ সৈতে লতিফ ফাতিমা খানৰ এখন ক’লা-বগা ফটো প্ৰায়ে ছ’চিয়েল মিডিয়াত প্ৰকাশ পাই থাকে। তেওঁলোকক ঘনিষ্ঠ সহযোগী হিচাপে জনা যায়। ডায়েবেটিছৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা জটিলতাৰ বাবে ১৯৯০ চনত লতিফ ফাতিমা খানৰ মৃত্যু হয়।
শ্বাহৰুখ খানৰ অভিনেতাগৰাকীয়ে এবাৰ নিজকে "আধা হায়দৰাবাদী (মাতৃ), আধা পাঠান (পিতৃ) আৰু আধা কাশ্মীৰী (আইতা)" বুলি অভিহিত কৰিছিল। শ্বাহৰুখে এটা নিম্ন মধ্যবিত্ত পৰিয়ালত ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল আৰু দিল্লীৰ ভাড়াঘৰত থকাৰ সময়ত দৰিদ্ৰতাৰ সন্মুখীন হৈছিল। তেওঁ ছেইণ্ট কলম্বা স্কুলৰ পৰা স্কুলীয়া শিক্ষা গ্ৰহণ কৰি হন্সৰাজ কলেজৰ পৰা অৰ্থনীতি বিষয়ত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।
ইয়াৰ পিছত শ্বাহৰুখ খানে গণসংযোগ বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰীৰ বাবে জামিয়া মিলিয়া ইছলামিয়াত নামভৰ্তি কৰে যদিও সেয়া আধাতে এৰি চলচ্চিত্ৰ জগতত কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰে। এন এছ ডিত দেউতাকে কেণ্টিন চলাই থকাৰ সময়তে তেওঁ চিনেমা জগতখনৰ সৈতে চিনাকি হৈছিল আৰু এইদৰেই বলীউদৰ বাদশ্বাহৰ অভিনয়ৰ সৈতে সম্পৰ্ক আৰম্ভ হৈছিল।
শ্বাহৰুখ খানে পকেটত মাত্ৰ ১৫০০ টকা লৈ মুম্বাইলৈ আহি কিংবদন্তি হোৱাৰ যাত্ৰাত আৰম্ভ কৰিছিল। চাৰ্কাছ আৰু ফৌজীৰ দৰে টিভি শ্ব’ত অভিনয় কৰাৰ পিছত শ্বাহৰুখে আনৰ প্ৰত্যাখ্যান কৰা চৰিত্ৰৰে নিজৰ কেৰিয়াৰ গঢ়িছিল। তেওঁৰ আৰম্ভণিৰ কিছুমান হিট ছবিত আন অভিনেতা আছিল। যেনে, দীৱানাক আৰমান কোহলিয়ে অভিনয় কৰিবলৈ প্ৰত্যাখ্যান কৰিছিল, বাজীগৰত ছলমান খানে অভিনয় কৰিবলৈ প্ৰত্যাখ্যান কৰিছিল। একেদৰে, ডৰ ছবিত অভিনয়ৰ প্ৰথম প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল আমিৰ খানক।
পৰিয়ালৰ সৈতে শ্বাহৰুখ খান
কিন্তু, শ্বাহৰুখে নিজৰ দক্ষতা আৰু কঠোৰ পৰিশ্ৰমেৰে নিজৰ বেড বয় ইমেজ ভংগ কৰি দিলৱালে দুলহনিয়া লে জায়েংগে, দিল টো পাগল হায় আৰু কুচ কুচ হোটা হায়ৰ দৰে হিট ছবিৰে দেশৰ প্ৰিয় ৰোমান্টিক নায়ক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। এইদৰে বছৰ বছৰ ধৰি শ্বাহৰুখ খানে বহু ধন-সম্পত্তি আৰু অপৰিসীম মৰম-সন্মান অৰ্জন কৰিছে। ছবি জগতত বহু উত্থান-পতনৰ পিছতো শ্বাহৰুখৰ অনুৰাগীৰ সংখ্যা কেতিয়াও হ্ৰাস পোৱা নাই। তেওঁৰ ষ্টাৰডমৰ প্ৰতি এতিয়াও আকৰ্ষিত দেশ-বিদেশৰ কোটি কোটি অনুৰাগী।
উল্লেখ্য যে, শ্বাহৰুখ খানৰ পূৰ্বপুৰুষ কাশ্মীৰৰ আৰু বহু শতিকা পূৰ্বে পেছাৱৰত বসতি স্থাপন কৰা শ্বাহৰুখৰ পিতৃৰ জন্মস্থান আইকন ৰাজ কাপুৰৰ পূৰ্বপুৰুষৰ বাংলোৰ পৰা কেইশ মিটাৰ দূৰত। আনহাতে কিংবদন্তি দিলীপ কুমাৰৰ জন্মস্থানো ইয়াৰ ওচৰতে। শ্বাহৰুখ খান পাঠান বুলি জনবিশ্বাসৰ বিপৰীতে তেওঁৰ পৰিয়ালে নিশ্চিত কৰিছে যে তেওঁ হিন্দী ভাষা কয় আৰু তেওঁলোকৰ শিপা কাশ্মীৰত আছে।
যোৱা কেইবছৰমানৰ ভিতৰত শ্বাহৰুখ খানে মাত্ৰ দুবাৰহে লগ পাইছে পূৰ্বপুৰুষৰ পৰিয়ালক। ১৯৭৮ আৰু ১৯৮০ চনত পিতৃৰ সৈতে তেওঁ নিজৰ পূৰ্বপুৰুষক লগ কৰিবলৈ গৈছিল।
