ইমন ছাকিনা
আল্লাহে কোৰানত কৈছেঃ “আমি তোমালোকৰ বাবে যিবোৰ ভাল বস্তু দিছো, সেইবোৰ খোৱা।” (আল-বাকাৰাহ: ১৭৩)। সৰ্ব্বশক্তিমানেও কৈছে, “পৃথিৱীত যিবোৰ বৈধ আৰু স্বাস্থ্যকৰ, সেইবোৰ খাওক। (আল-বাকাৰাহ: ১৬৮)।
ৰাছুলুল্লাহ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ বৰ্ণনা কৰি আল্লাহে কৈছে, “...তেওঁ তেওঁলোকক সকলো অশুদ্ধ বস্তুৰ পৰা নিষেধ কৰে...” (আল-আৰাফ: ১৫৭)। কোনো বৈধ কাৰণ নোহোৱাকৈ খাদ্যৰ পৰা বিৰত থকাটো স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ বিপৰীত। গতিকে ইছলামে ইয়াক মানি লোৱা নাই। আল্লাহে কোৰানত কৈছে, “আল্লাহে তোমালোকৰ বাবে হালাল কৰি দিয়া স্বাস্থ্যকৰ বস্তুবোৰৰ পৰা নিজকে নিষেধ নকৰিবা” (আল-মাদা: ৮৭)।
স্বাস্থ্যসন্মত পুষ্টিৰ অৰ্থ হ’ল সুষম খাদ্য খোৱা, যাতে আল্লাহে সকলো বিষয়তে যি ভাৰসাম্য স্থাপন কৰিছে, আৰু যিটো কোৰানত উল্লেখ কৰা হৈছে, “আৰু তেওঁ ভাৰসাম্য বলবৎ কৰিলে। যাতে তোমালোকে সীমা অতিক্ৰম নকৰা, কিন্তু ভাৰসাম্য কঠোৰভাৱে পালন কৰা, আৰু তাৰ পৰা আঁতৰি নাযাবা।'' (আৰ-ৰহমান: ৭-৯)।
স্বাস্থ্যসন্মত পুষ্টি মানে সুষম খাদ্য। বেছিকৈ খোৱাটো ইছলামিক শিক্ষাৰ বিপৰীত। কোৰানত আমি পঢ়িবলৈ পাওঁ, “খাব আৰু পান কৰক, কিন্তু অতিমাত্ৰা খাদ্য খোৱাৰ পৰা বিৰত থাকক।” (তাহা: ৮১)
ৰাছুলুল্লাহ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে কৈছে, “আহাৰেৰে ভৰি পৰিলে পেট আদমৰ পুত্ৰৰ বাবে আটাইতকৈ বেয়া পাত্ৰ হৈ পৰে। এজন ব্যক্তিয়ে নিজকে সুস্থ কৰি ৰাখিবলৈ দুই এটা কামোৰ খালেই যথেষ্ট (অৰ্থাৎ শক্তি আৰু স্বাস্থ্য বজাই ৰাখিবলৈ যিমান লাগে সিমানখিনিহে খাব লাগে)। খাব লগা হ’লে তাৰ এক তৃতীয়াংশ খোৱাৰ বাবে, এক তৃতীয়াংশ পানী খোৱাৰ বাবে আৰু এক তৃতীয়াংশ উশাহ লোৱাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।”
খাদ্য পৰিৱেশনৰ সময়ত এগৰাকী মুছলমান যুৱতী (প্ৰতিনিধিত্বমূলক ফটো)
১/ হালাল আৰু তায়াবৰ ধাৰণাঃ ইছলামিক পুষ্টি হালাল (অনুমোদিত) আৰু টায়িব (বিশুদ্ধ আৰু পুষ্টিকৰ) নীতিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত।
হালাল: খাদ্যই ইছলামিক খাদ্য আইন মানি চলিব লাগিব, য’ত অনুমোদিত মাংস (ইছলামিক ৰীতি-নীতি অনুসৰি বধ কৰা), ফল-মূল, শাক-পাচলি, শস্য আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
মদ, গাহৰিৰ মাংস আৰু অনুচিতভাৱে বধ কৰা জীৱ-জন্তু নিষিদ্ধ। তায়াবঃ যি অনুমতি আছে তাৰ বাহিৰেও খাদ্য স্বাস্থ্যসন্মত, পুষ্টিকৰ আৰু নৈতিক উৎসৰ পৰা আহৰণ কৰা হ’ব লাগিব। কোৰআনে নিৰ্দেশ দিছে – “হে তোমালোক যি বিশ্বাসী, আমি তোমালোকক যোগান ধৰা ভাল বস্তুবোৰ খাওক আৰু আল্লাহক ধন্যবাদ দিবা, যদি তোমালোকে আল্লাহৰ ইবাদত কৰে” (কোৰআন ২:১৭২)।
২) খাদ্য গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত সংযমঃ ইছলামে অতিমাত্ৰা খাদ্য আৰু অপচয় দুয়োটাকে নিৰুৎসাহিত কৰি খোৱাৰ ক্ষেত্ৰত মধ্যমীয়াৰ পোষকতা কৰে। এই নীতি কোৰআনত উল্লেখ আছে–
“খোৱা-পান কৰা, কিন্তু অপচয় কৰি অপচয় নকৰিব। নিশ্চয় আল্লাহে অপচয়কাৰীক ভাল নাপায়।”(কোৰআন ৭:৩১)। হজৰত মহম্মদেও সংযমৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি কৈছিল, “আদমৰ পুত্ৰই নিজৰ পেটতকৈ বেয়া পাত্ৰ ভৰোৱা নাই।” তেওঁৰ বাবে মেৰুদণ্ড পোন কৰি ৰাখিবলৈ কেইটামান মুখ ভৰাই খালেই যথেষ্ট।
কিন্তু যদি কৰিবলগীয়া হয়, তেন্তে তেওঁৰ খাদ্যৰ বাবে এক তৃতীয়াংশ, পানীয়ৰ বাবে এক তৃতীয়াংশ আৰু উশাহৰ বাবে এক তৃতীয়াংশ। এই নিৰ্দেশনা আধুনিক খাদ্যৰ পৰামৰ্শৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ, যিয়ে অনুকূল স্বাস্থ্য বজাই ৰাখিবলৈ অংশ নিয়ন্ত্ৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
৩/ খাদ্যৰ সৈতে আধ্যাত্মিক সংযোগঃ ইছলামত খাদ্য গ্ৰহণ কৰাটো এক আধ্যাত্মিক কাৰ্য্য। মুছলমানসকলক এইদৰে উৎসাহিত কৰা হৈছে–
ঈশ্বৰৰ সৃষ্টিক স্বীকাৰ কৰিবলৈ ‘বিছমিল্লাহ’ (আল্লাহৰ নাম) উচ্চাৰণ কৰি খাদ্যৰ আৰম্ভণি কৰক। কৃতজ্ঞতাৰ ইংগিত হিচাপে ‘আলহামদুলিল্লাহ’ (আল্লাহৰ প্ৰশংসা) ৰে আহাৰ শেষ কৰক। এই সচেতনতাই ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু জীৱিকাৰ মাজত গভীৰ সংযোগৰ সৃষ্টি কৰে তথা বিশ্বাসীসকলক ভোগ আৰু অতিৰিক্ততাৰ পৰা আঁতৰি থাকিবলৈ সোঁৱৰাই দিয়ে।
৪) স্বাস্থ্যকৰ খাদ্যৰ বাবে উৎসাহিত কৰাঃ ইছলামে নিৰ্দিষ্ট খাদ্যৰ পুষ্টি আৰু ঔষধি মূল্যৰ বাবে উপকাৰিতাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে, যাৰ বহুতো আধুনিক বিজ্ঞানৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত। উদাহৰণ হ'ল-
খেজুৰঃ ই প্ৰাকৃতিক চেনি, আঁহ আৰু অত্যাৱশ্যকীয় খনিজ পদাৰ্থৰে সমৃদ্ধ এক উপকাৰী খাদ্য। ৰমজানত ৰোজা ভংগ কৰিবলৈ ইয়াক প্ৰায়ে গ্ৰহণ কৰা হয়। ই শৰীৰক তৎক্ষণাত শক্তি প্ৰদান কৰে।
মৌঃ ইয়াক কোৰানত বিভিন্ন ৰোগৰ নিৰাময়কাৰী হিচাপে প্ৰশংসা কৰা হৈছে (ইয়াত মানুহৰ শৰীৰৰ বাবে নিৰাময় গুণ আছে। কোৰআন ১৬:৬৯)।
অলিভ অইল(Olive oil): কোৰাণত ইয়াৰ উল্লেখ আছে। (অলিভ গছৰ তেলেৰে প্ৰস্তুত কৰা এই তেল হৃদযন্ত্ৰৰ উপযোগী। ই স্বাস্থ্যকৰ চৰ্বি আৰু এন্টিঅক্সিডেন্টৰ বাবে জনাজাত।
গাখীৰঃ ইয়াক বিশুদ্ধ পানীয় হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। ই শৰীৰৰ বাবে সুখদায়ক (কোৰান ১৬:৬৬)। গাখীৰে কেলচিয়াম আৰু প্ৰটিনৰ দৰে প্ৰয়োজনীয় পুষ্টিকৰ উপাদান প্ৰদান কৰে।
ৰোজা ভংগৰ বাবে প্ৰায়ে ব্যৱহাৰ হোৱা খেজুৰ
৫/ ৰোজাঃ পুষ্টিৰ এটা মূল দিশ
বিশেষকৈ ৰমজানৰ দিনত ৰোজা ইছলাম ধৰ্মৰ এক আধাৰশিলা। ইয়াৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য আধ্যাত্মিক শুদ্ধিকৰণ হ’লেও উপবাসৰ বহুতো স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰো আছে –
বিষমুক্তকৰণঃ শৰীৰৰ পৰা বিষাক্ত পদাৰ্থ নিৰ্মূল কৰে।
বিপাকীয় ক্ৰিয়াৰ উন্নতিঃ ইনচুলিনৰ সংবেদনশীলতা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে।
অনুশাসন আৰু সজাগতাঃ মনযোগেৰে খাদ্য গ্ৰহণক উৎসাহিত কৰে।
৬) খাদ্যৰ পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাঃ খাদ্য প্ৰস্তুত আৰু খোৱাৰ ক্ষেত্ৰত ইছলামে পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ ওপৰত যথেষ্ট গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। হজৰত মহম্মদে কৈছে–“পৰিষ্কাৰ হৈছে আধা বিশ্বাস।”
ইয়াৰ ভিতৰত ব্যক্তিগত পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা, পৰিষ্কাৰ বাচন-বৰ্তন নিশ্চিত কৰা আৰু নষ্ট বা দূষিত খাদ্য পৰিহাৰ কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত। পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাই স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত কৰে আৰু ইছলামিক জীৱন ৰক্ষাৰ নীতিৰ সৈতে মিল খায়।
৭) নৈতিক আৰু বহনক্ষম খাদ্যঃ ইছলামিক শিক্ষাই পুষ্টিৰ ক্ষেত্ৰত নৈতিক বিবেচনাক প্ৰসাৰিত কৰে-
বধৰ আগতে আৰু বধৰ সময়ত জীৱ-জন্তুৰ ভাল ব্যৱহাৰ। খাদ্য উৎপাদন আৰু ব্যৱহাৰত অপচয় পৰিহাৰ কৰা। আৰ্তজনৰ সৈতে খাদ্যৰ ভাগ-বতৰা কৰা, সম্প্ৰদায়ৰ মনোভাৱক প্ৰসাৰ কৰা আৰু বৈষম্য হ্ৰাস কৰা।
৮) ইবাদতৰ ৰূপত পুষ্টিঃ ইছলামত হালাল আৰু তয়িব খাদ্য খোৱাটো কেৱল শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ কথাই নহয়, ই এক ইবাদতৰ কামো। ইছলামিক খাদ্যৰ নিয়ম মানি চলি বিশ্বাসীসকলে তেওঁলোকৰ খাদ্যাভ্যাসক তেওঁলোকৰ বিশ্বাসৰ সৈতে মিলাই দিয়ে, যাতে তেওঁলোকৰ শৰীৰৰ পুষ্টি লাভ কৰা হয় আৰু তেওঁলোকৰ আত্মা তেওঁলোকৰ সৃষ্টিকৰ্তাৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ থাকে।
