শ্বাগুফতা নেম'ত
পবিত্ৰ ৰমজান হৈছে ইছলাম ধৰ্মাৱলম্বী লোকসকলৰ বাবে এক অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মাহ। এই মাহত ইছলাম ধৰ্মাৱলম্বী লোকসকলে নামাজ, ৰোজা, জাকাত, টিলৱাত আদি বিভিন্ন ধৰণৰ ইবাদত কৰি আল্লাহক সন্তুষ্ট কৰাৰ বাবে সম্পূৰ্ণ চেষ্টা কৰে। পৱিত্ৰ ৰমজান মাহৰ শেষৰ দহ দিনত এক অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ ইবাদত কৰা হয়, যাক ইতিকাফ বুলি কোৱা হয়।
নামাজ আৰু ৰোজাৰ দৰে ইতিকাফ কাৰো বাবে ব্যক্তিগত ফৰজ (বাধ্যতামূলক) নহয়। ইতিকাফ হৈছে ফৰজ-ই-কিফায়া, অৰ্থাৎ ৰমজানৰ শেষৰ দহ দিনত ২-৩ জন মানুহে মছজিদত থাকি ভালদৰে ইবাদত কৰিলে সমগ্ৰ গাঁওবাসী বা চুবুৰীবাসীৰহৈ দায়িত্ব পালন কৰা হৈ যায়। ঠিক তেনেদৰে যদি এজনো মানুহে ইতিকাফ নকৰে তেন্তে সমগ্ৰ গাঁওবাসী বা চুবুৰীবাসী গুনাহগাৰ (পাপী) হ'ব। এই সময়ছোৱাত ইতিকাফত থকা লোকে ঘৰৰ পৰা ওলাই আহি মছজিদত বাস কৰে, যাতে তেওঁলোকে অধিক ইবাদত কৰিব পাৰে আৰু আল্লাহক সম্পূৰ্ণ সন্তুষ্ট কৰিব পাৰে।
এই সময়খিনি সম্পূৰ্ণৰূপে ইবাদত আৰু দোৱা-জিকিৰ কৰি কটাবলৈ প্ৰয়াস কৰা হয়। কিন্তু বিভিন্ন সময়ত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, যে ইতিকাফত পাৰিবাৰিক আৰু সংসাৰিক বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা কৰাটো জায়েজ (বৈধ) নেকি?
মছজিদৰ ভিতৰৰ ইতিকাফৰ দৃশ্য
ইতিকাফৰ সময়ত ইবাদত মনোনিৱেশ কৰা:
ইতিকাফৰ সময়ত এজন ব্যক্তিৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল নিজৰ সময়ৰ সৰ্বাধিক অংশ আল্লাহৰ ইবাদত আৰু ধ্যানত উচৰ্গা কৰা। গতিকে এই সময়খিনিৰ বেছিভাগ সময় কোৰআন পাঠ, নফল নামাজ, দোৱা আৰু আল্লাহৰ জিকিৰ কৰি কটাব লাগে। ইয়াৰ উপৰিও আত্ম-সংশোধনৰ বাবে ইস্তিগফাৰ (ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা) আৰু দুৰুদ (নবীৰ ওপৰত শান্তি আৰু ৰহম পঠোৱা)ৰ ওপৰতো গুৰুত্ব দিব লাগে।
কিন্তু ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে ইতিকাফৰ সময়ত সম্পূৰ্ণ মৌন হৈ থাকিব লাগে। ধৰ্মীয় দৃষ্টিকোণৰ পৰা এই কথা ঠিক নহয় যদিও ইতিকাফৰ সময়ত কিছুমান সৰু সৰু, বহুতকে প্ৰয়োজনীয় সংসাৰিক কথা-বতৰাত মনোনিবেশ কৰা লক্ষ্য কৰা হৈছে।
পাৰিবাৰিক বিষয়ত আলোচনা কৰাটো জায়েজ নেকি?
ইতিকাফৰ সময়ত এজন ব্যক্তিয়ে অপ্ৰয়োজনীয় বা অসাৰ কথা-বতৰা সম্পূৰ্ণ পৰিহাৰ কৰিব লাগে। কিন্তু, যদি পাৰিবাৰিক বিষয়বোৰ, যেনে পৰিয়ালৰ কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ সিদ্ধান্ত বা পৰিয়ালৰ কোনো গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা সমাধানৰ বাবে কথা কোৱাটো প্ৰয়োজনীয় হয়, তেন্তে ইয়াক অনুমোদিত বুলি গণ্য কৰা হয়।
মুছলমান ধৰ্মতত্ত্ববিদসকলৰ মতে ইতিকাফৰ সময়ত কোনো ব্যক্তিয়ে পৰিয়ালৰ লোকৰ লগত প্ৰয়োজনীয় সংসাৰিক কথা-বতৰা পাতিলে কোনো সমস্যা নহয়। এই ধৰণৰ কথা-বতৰাৰ দ্বাৰা ইতিকাফৰ উদ্দেশ্যৰ পৰা আঁতৰি নাযায়, কিয়নো ই কেৱল প্ৰয়োজনীয় কথাহে আৰু অপ্ৰয়োজনীয় কথা বা কাম নহয়।
মন কৰিবলগীয়া যে আদ্দুৰুল মুখতাৰ ৩/৪৪১ আৰু আলবাহুৰৰ ৰায়েক ২/৩০৪ৰ দৰে উলেমাসকলে জোৰ দি কৈছে যে ইতিকাফৰ সময়ত পাৰিবাৰিক বিষয়ৰ আলোচনাত কোনো সমস্যা নাই, যদিহে সেয়া অতি জৰুৰী আৰু প্ৰয়োজনীয় হয়।
ইতিকাফৰ সময়ত কি কৰিব আৰু কি নকৰিব?
ইছলামিক নীতি-নিয়ম অনুযায়ী কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ নিয়ম আৰু কাম আছে যিবোৰ ইতিকাফৰ সময়ত মানি চলিব লাগিব:
ইবাদতক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ক: সময়মতে ৱাজিব আৰু চুন্নাহ ইবাদত সম্পূৰ্ণ কৰক, যিমান পাৰি কোৰআন পাঠ কৰক, আৰু নফল নামাজ আদায় কৰক।
বিশেষ ৰাতিৰ যত্ন লওক: ৰমজানৰ শেষৰ দহদিনৰ যিকোনো বেযোৰ ৰাতিত শ্ববে-কদৰৰ সৌভাগ্য লাভ কৰিবলৈ ৰাতি সজাগ হৈ থাকক। বিশেষকৈ ৰমজানৰ শেষৰ দহ ৰাতিত জিকিৰ আৰু নফল নামাজ আদায় কৰক।
বেছি বেছি তওবা (ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা) কৰক: অতীতৰ অপৰাধৰ বাবে আল্লাহৰ ওচৰত ক্ষমা বিচাৰিব আৰু ভৱিষ্যতে পাপ নকৰাৰ সংকল্প লওক।
শান্তিৰ পৰিৱেশ বজাই ৰাখক: আপোনাৰ কথা-বতৰা, আচৰণ আৰু কৰ্মই যাতে কাৰো ক্ষতি নকৰে।
আধ্যাত্মিকতাত মনোনিৱেশ কৰি থাকক: অপ্ৰয়োজনীয় কথা-বতৰা আৰু সময়ৰ অপচয়ৰ পৰা বিৰত থাকক।
নিজান পৰিবেশত কোৰান পঢ়া দৃশ্য
কি কৰিব নালাগে:
ইতিকাফৰ সময়ত অপ্ৰয়োজনীয় কথা-বতৰাক মকৰুহ (অপ্ৰিয়) বুলি গণ্য কৰা হয়। বিশেষকৈ মানুহ গোট খাই কথা পাতিলে ইতিকাফৰ উদ্দেশ্যৰ বিপৰীতে যায়।
কি পঢ়িব: ইতিকাফৰ সময়ত ধৰ্মীয় কিতাপৰ বাহিৰে আন কোনো কিতাপ পঢ়াৰ অনুমতি নাই।
গুনাহ (পাপ) পৰিহাৰ: পাপৰ পৰা যিকোনো উপায়ৰে আঁতৰি থাকিবলৈ চেষ্টা কৰক।
ইতিকাফৰ সময়ত জানাজাৰ (অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়া) বাবে ওলাই যোৱা জায়েজ নেকি?
ধৰ্মীয় ভাবে ইতিকাফত থকা সময়ছোৱাত অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত উপস্থিত থকা বা আন কোনো ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানত ওলাই যোৱাটো নিষিদ্ধ যদিও কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিত ওলাই যোৱাত অনুমোদন থকা বুলি গণ্য কৰা হয়। যেনে অতি ঘনিষ্ঠ বা আত্মীয় লোকৰ জানাজাত যোৱা।
অসুস্থতাৰ বাবে চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যাব পাৰেনে ?
যদি কোনো ব্যক্তি অসুস্থতাৰ বাবে অসহায় হৈ ডাক্তৰৰ ওচৰলৈ যাবলগীয়া হয়, তেন্তে ইতিকাফৰ অৱস্থা ভাঙি যাব পাৰে। অৱশ্যে সেই অযোগ্যতাৰ বাবে সেয়া পাপ নহ’ব।
ইতিকাফৰ সময়ত পাৰিবাৰিক বিষয়ত কিছু পৰিমাণে আলোচনা কৰাটো জায়েজ, কিন্তু কথা-বতৰা যাতে অপ্ৰয়োজনীয় নহয় আৰু ব্যক্তিজনৰ মনোযোগ আল্লাহৰ ইবাদত আৰু স্মৰণত থকাটো নিশ্চিত কৰিব লাগিব। ইতিকাফৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে আত্ম-সংশোধন আৰু ধৰ্মীয় প্ৰাপ্তি আৰু আমি ইয়াক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া উচিত।
