মুম্বাই
আৰ বি আইৰ পেমেণ্ট চিষ্টেমৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ভাৰতৰ ডিজিটেল পেমেণ্টত ইউনিফাইড পেমেণ্টছ ইন্টাৰফেচ (ইউপিআই)ৰ অংশ ২০১৯ চনত ৩৪ শতাংশৰ পৰা ২০২৪ চনত আকৰ্ষণীয় ৮৩ শতাংশলৈ বৃদ্ধি পাইছে। যোৱা পাঁচ বছৰত উল্লেখযোগ্য সঞ্চিত গড় বৃদ্ধিৰ হাৰ ৭৪ শতাংশ।
ইয়াৰ বিপৰীতে একে সময়ছোৱাত ডিজিটেল পেমেণ্টৰ পৰিমাণত আৰ টি জি এছ, এন ই এফ টি, আই এম পি এছ, ক্ৰেডিট কাৰ্ড, ডেবিট কাৰ্ড আদিৰ দৰে অন্যান্য পেমেণ্ট ব্যৱস্থাৰ অংশ ৬৬ শতাংশৰ পৰা ১৭ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে বুলি প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে।
ইয়াৰ উপযোগিতা আৰু ব্যৱহাৰৰ সহজতাৰ বাবে ভাৰতত ডিজিটেল পেমেণ্টৰ বৃদ্ধিত ইউপিআইয়ে আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য অৰিহণা যোগাইছে বুলিও প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে। সামষ্টিক পৰ্যায়ত ২০১৮ চনত ইউপিআই লেনদেনৰ পৰিমাণ ৩৭৫ কোটিৰ পৰা ২০২৪ চনত ১৭,২২১ কোটিলৈ বৃদ্ধি পাইছে। আনহাতে ২০১৮ চনত লেনদেনৰ মুঠ মূল্য ৫.৮৬ লাখ কোটিৰ পৰা ২০২৪ চনত ২৪৬.৮৩ লাখ কোটি টকালৈ বৃদ্ধি পাইছে।
ইয়াৰ পৰিমাণ হ’ল আয়তন আৰু মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ক্ৰমে ৮৯.৩ শতাংশ আৰু ৮৬.৫ শতাংশ পাঁচ বছৰৰ সঞ্চিত গড় বৃদ্ধিৰ হাৰ বুলি প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে। পি টু পি (ব্যক্তি-ব্যক্তি) আৰু পি টু এম (ব্যক্তি-ব্যৱসায়ী) দুয়োটা লেনদেনে ইউ পি আইৰ সুৰক্ষিত আৰু বাস্তৱ সময়ৰ পেমেণ্ট ক্ষমতাক লাভৱান কৰে, যাৰ ফলত ব্যক্তি আৰু ব্যৱসায়ীসকলে পৰম্পৰাগত, সময় সাপেক্ষ পদ্ধতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ নকৰাকৈ বিত্তীয় লেনদেন সম্পন্ন কৰাটো সহজ হৈ পৰে।
২০২৩ চনৰ পৰা ইউপিআই পিটুএম লেনদেনৰ পৰিমাণে ইউপিআই পিটুপি লেনদেনৰ পৰিমাণ অতিক্ৰম কৰিছে, অৱশ্যে মূল্যৰ ক্ষেত্ৰত ইউপিআই পিটুপি লেনদেনৰ মূল্য এতিয়াও ইউপিআই পিটুএম লেনদেনৰ মূল্যতকৈ বেছি। বিগত কেইবছৰমানৰ পৰা ভাৰতত ইউপিআইৰ দৰ্শনীয় অগ্ৰগতি আৰু উপলব্ধ ডিজিটেল পেমেণ্ট বিকল্পৰ অভাৱৰ ফলত ডিজিটেল পেমেণ্টৰ এক অসাধাৰণ বৃদ্ধি দেখা গৈছে। কেৱল ২০২৪ চনত ভাৰতত ২০৮.৫ বিলিয়ন ডিজিটেল পেমেণ্ট লেনদেন ৰেকৰ্ড কৰা হৈছে।
২০১৯-২৪ চনৰ ভিতৰত ৫০০ টকাৰ তলৰ লেনদেনৰ মূল্যৰ বাবে ইউপিআই পিটুএম ৯৯ শতাংশ সঞ্চিত গড় বৃদ্ধিৰ হাৰ বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াৰ বিপৰীতে একে সময়ছোৱাতে ইউপিআই পিটুপি ৫৬ শতাংশ সঞ্চিত গড় বৃদ্ধিৰ হাৰ বৃদ্ধি পাইছে। ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় পেমেণ্ট কৰ্প’ৰেশ্যনৰ (এনপিচিআই) কম মূল্যৰ লেনদেন পেমেণ্ট পদ্ধতি ইউপিআই লাইটে ২০২৪ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ২০.০২ কোটি টকা মূল্যৰ দৈনিক ২০.৪ মিলিয়ন লেনদেন ৰেকৰ্ড কৰিছে।
২০২৩ চনৰ ১৫ ফেব্ৰুৱাৰী আৰু ২০২৩ চনৰ ২ মে’ত যেতিয়া পেটিএম আৰু ফোনপেই ইউপিআই লাইট প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল, তেতিয়া ইউপিআই লাইটৰ পেমেণ্টৰ পৰিমাণ আৰু মূল্যৰ স্থায়ী বৃদ্ধি দেখা গৈছিল বুলি আৰ বি আইৰ প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে।প্ৰতিবেদনত লগতে কোৱা হৈছে যে, ইউপিআই আৰু ইয়াৰ বৈশিষ্ট্যসমূহে পেমেণ্ট ব্যৱস্থাৰ গণতান্ত্ৰিককৰণ আৰু পূৰ্বতে লাভ নকৰা খণ্ডসমূহলৈ ডিজিটেল পেমেণ্টৰ প্ৰৱেশৰ ওপৰত পাঠ বহন কৰে।
