মালিক আছঘৰ হাচমী / নতুন দিল্লী
কৰোনা মহামাৰীৰ পিছত আজিৰে পৰা আৰম্ভ হৈছে হজ ২০২৩। এইবাৰৰ হজযাত্ৰাত প্ৰায় ২০ লাখ লোকে অংশগ্ৰহণ কৰিছে। কৰোনাৰ পূৰ্বে ২০১৯ চনত বাৰ্ষিক হজৰ আয়োজন কৰা হৈছিল। আন হজযাত্ৰাৰ তুলনাত এইবাৰ অধিক লোক মক্কাত উপস্থিত হোৱাৰ বাবে ছৌদি হজ মন্ত্ৰালয় আৰু অন্যান্য নিৰাপত্তা সংস্থাই যৌথ সহযোগত এক বিস্তৃত পৰিকল্পনা ৰূপায়ণ কৰা হৈছে।
২০২০ চনত কৰোনা মহামাৰীৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভ্ৰমণত থকা নিষেধাজ্ঞাৰ বাবে বিদেশৰ পৰা তীৰ্থযাত্ৰী আগমন ঘটা নাছিল। আনহাতে ২০২১ চনত সতৰ্কতামূলক ব্যৱস্থাৰ মাজেৰে হজ সম্পন্ন কৰা হৈছিল, য’ত হজযাত্ৰীৰ সংখ্যা আছিল মাত্ৰ ৬০ হাজাৰ।কৰোনা মহামাৰীৰ ঘোষণা প্ৰায় শেষ হোৱাৰ লগে লগে ২০২২ চনত মুঠ হজযাত্ৰীৰ সংখ্যা আছিল ১০ লাখ। য’ত দেশৰ বাহিৰৰ পৰা অহা ৮৫০ হাজাৰ লোক আৰু ছৌদি নাগৰিক আৰু তাত বসবাস কৰা বিদেশী নাগৰিককে ধৰি ১৫ লাখ স্থানীয় লোকে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল।
এই বছৰ হজ ২০২৩ক অসাধাৰণ বুলি গণ্য কৰা হৈছে। কিয়নো এই পবিত্ৰ তীৰ্থযাত্ৰাৰ সম্পূৰ্ণ ক্ষমতা অনুসৰি হজযাত্ৰীৰ সংখ্যা নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। য’ত বিদেশৰ পৰা অহাসকলৰ সংখ্যা প্ৰায় ১৭ লাখ, আনহাতে দেশৰ ভিতৰৰ পৰা অহা হজযাত্ৰীৰ সংখ্যা প্ৰায় ১৭ লাখ বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে। এক আনুমানিক হিচাপ অনুসৰি এই সংখ্যা তিনি লাখৰ ওপৰত।
মিনা আৰু আৰাফাতত নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা
ছৌদি অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা হজ বাহিনীৰ অধিনায়ক হাম্মাদ আল ফাৰাজে কয় যে নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা নথকা কোনো অট্টালিকাতে হজযাত্ৰীসকলক থাকিবলৈ দিয়া হোৱা নাই। ৰাজ্যিক সংবাদ সংস্থা এছ পি এৰ মতে, মক্কাত সংবাদমেল দি থকাৰ সময়তে কমাণ্ডাৰ হাম্মাদ আল ফাৰাজে হজৰ সময়ত অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা বিভাগৰ ব্যৱস্থাৰ বিষয়ে তথ্য প্ৰদান কৰিছে।
২০ লাখ হজ যাত্ৰীয়ে হজ কৰিব
কমাণ্ডাৰ হাম্মাদ আল ফাৰাজে কয় যে ২০২৩ চনৰ হজৰ সময়ত বিপদ প্ৰতিৰোধ আৰু সজাগতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। মিনা আৰু আৰাফাতৰ আটাইকেইটা তম্বুত নিৰাপত্তাৰ সু-ব্যৱস্থা কৰা হৈছে। তেওঁ কয় যে অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা কৰ্মীসকলক কেইবাটাও প্ৰশিক্ষণৰ পাঠ্যক্ৰম প্ৰদান কৰা হৈছে।
হজযাত্ৰীসকলক সকলো ধৰণৰ বিপদৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ লগতে বিপদৰ সময়ত ভুক্তভোগীৰ পৰিসৰ সীমিত কৰাৰ ব্যৱস্থাত মনোনিৱেশ কৰিবলৈ প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰা হৈছে। হাম্মাদ আল ফাৰাজে কয় যে, মডিনাৰ মক্কাত অসামৰিক প্ৰতিৰক্ষা সংস্থা আৰু কৰ্মীসকলে নিৰাপত্তা পৰিকল্পনা, সজাগতা কাৰ্যসূচী, অভিযান ব্যৱস্থা আৰু পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰণ কাৰ্যসূচীৰ ওপৰত কাম কৰি আছে।
ইয়াৰ বাবে আল-মাছিৰ অপাৰেচন চেণ্টাৰ স্থাপন কৰা হৈছে। একেদৰে, মক্কা মুকাৰামাতো স্বেচ্ছাসেৱকৰ সেৱা গ্ৰহণ কৰা হৈছে। মছজিদ আল-হাৰামত নিৰাপত্তা বাহিনীক সহায় কৰা হৈছে বুলি উল্লেখ কৰি হজ জৰুৰীকালীন অপাৰেচন চেণ্টাৰৰ সৈতেও জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতিৰ মোকাবিলা কৰাৰ বাবে এক কৌশল সাজু কৰা হৈছে।
হজযাত্ৰীৰ বাবে সাজু আল শ্বাৰা আল জাদিদ হাস্পতাল
ছৌদি আৰৱৰ স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয়ে প্ৰকাশ কৰিছে যে মিনি আল-শ্বাৰা আল-জাদিদ চিকিৎসালয়ে হজযাত্ৰীসকলক চিকিৎসা পৰীক্ষা আৰু চিকিৎসাৰ সুবিধা প্ৰদানৰ বাবে সম্পূৰ্ণৰূপে সাজু হৈ আছে। স্থানীয় সংবাদ মাধ্যমৰ মতে, স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কয় যে মুছাইৰা মুকাদ্দাছাৰ অন্যান্য চিকিৎসালয় আৰু স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰসমূহে প্ৰদান কৰা স্বাস্থ্য সুবিধাসমূহৰ ভিতৰত মিনি শ্বাহৰা আল জাদিদ চিকিৎসালয়খন অন্যতম।
স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয়ে জনোৱা মতে, মিনি আল-শ্বাৰা আল-জাদিদ চিকিৎসালয়খন ৫০খন বিচনাযুক্ত। ইয়াৰে ১৩খন জৰুৰীকালীন, ২খন পুনৰুজ্জীৱিতকৰণ আৰু ৩খন আইছ’লেশ্যন বিচনা আছে। ইয়াৰ উপৰিও ৰ’দ আৰু হিট ষ্ট্ৰ’কত আক্ৰান্ত লোকসকলৰ বাবে পৃথক পৃথক ছেকচন তৈয়াৰ কৰা হৈছে।
হজযাত্ৰীসকল মদীনাৰ পৰা মক্কালৈ বাছেৰে গৈ থকাৰ মুহূৰ্ত
স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয়ে জনোৱা মতে, জৰুৰীকালীন ৰোগীৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ প্ৰাথমিক চিকিৎসা আৰু জৰুৰীকালীন ৱাৰ্ডৰ বাবে বিশেষ বিচনা উপলব্ধ আছে। চিকিৎসালয়খনত ১০টা সাধাৰণ আৰু বিশেষ ৱাৰ্ড আছে। ইয়াত সকলো সুবিধাৰে সজ্জিত ১৬খন বিচনা আছে। স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয়ৰ তথ্য অনুসৰি আল-শ্বাৰা আল-জাদিদ চিকিৎসালয়ত এটা কিডনী ইউনিটও আছে, য’ত চাৰিখন বিচনা আছে। চিকিৎসালয়খনৰ পৰীক্ষাগাৰত আধুনিক সঁজুলি স্থাপন কৰা হৈছে।
মদীনাৰ পৰা হজযাত্ৰী বাছেৰে মক্কাত উপস্থিত হৈছে
জেনেৰেল ছিণ্ডিকেট অৱ বাছৰ সঞ্চালক অভিযন্তা মাজিন ছাৰৱাটে কয় যে মদিনাৰ সকলো সংশ্লিষ্ট চৰকাৰী সংস্থাই আজিকালি হজযাত্ৰীসকলক মক্কালৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ বাবে ২৪ ঘণ্টাই কাম কৰি আছে। আল-হিজৰা ঘাইপথৰ হজ আৰু উমৰা হজযাত্ৰীৰ অভ্যৰ্থনা কেন্দ্ৰত হজযাত্ৰীসকলক মদীনালৈ লৈ যোৱাৰ বাবে বাছৰ কনভয়ৰ আয়োজন কৰা হৈছে।
জেনেৰেল ছিণ্ডিকেট অৱ বাছৰ সঞ্চালকগৰাকীয়ে কয় যে এমাহৰ ভিতৰত ১৪ হাজাৰৰো অধিক বাছে মডিনাৰ পৰা মক্কালৈ হজযাত্ৰীসকলক ফেৰীৰে লৈ গৈছে। হজযাত্ৰীসকলক কাৰাভানৰ ৰূপত মক্কালৈ পঠোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়া চলি আছে। মন কৰিবলগীয়া যে, হজযাত্ৰীসকল মদীনাৰ পৰা মক্কালৈ বাছেৰে গৈ আছে আৰু হৰমীন এক্সপ্ৰেছ ৰে’লযোগেও তেওঁলোকে মক্কালৈ যাত্ৰা কৰি আছে।
আজিৰে পৰা আৰম্ভ হ'ব হজযাত্ৰা
বাৰ্ষিক হজ তীৰ্থযাত্ৰাৰ অংশ হিচাপে দেওবাৰে মক্কাৰ গ্ৰেণ্ড মছজিদত তাৱাফ আল-কুদুম (আগমনৰ তাৱাফ) কৰিবলৈ লাখ লাখ হজযাত্ৰীৰ সমাগম দেখা যায়। ইহৰাম গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত হজযাত্ৰীসকলে কৰা এইটোৱেই প্ৰথম তাৱাফ (কাবাৰ প্ৰদক্ষিণ)। এই তাৱাফে ইছলামৰ আধ্যাত্মিক কেন্দ্ৰ আৰু হজযাত্ৰাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু মক্কালৈ হজযাত্ৰীসকলৰ আগমনৰ সূচনা কৰে।
আল-শ্বাৰা আল-জাদিদ চিকিৎসালয়
দেওবাৰে নিশা হজযাত্ৰীসকলে মিনা অভিমুখে যাত্ৰা আৰম্ভ কৰে। মক্কাৰ পৰা প্ৰায় ৫ কিলোমিটাৰ পূবে অৱস্থিত মিনা নামৰ টেণ্ট চহৰখন বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্ববৃহৎ চহৰ হিচাপে জনজাত। ইয়াতেই হজৰত মহম্মদে আৰাফাতৰ পাহাৰত হজৰ চূড়ান্ত অৱস্থাৰ পূৰ্বে শেষ উপদেশ দিয়া বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।
তাৰাৱিয়া দিন বুলি খ্যাত দুলহিজ্জাৰ অষ্টম দিনা হজযাত্ৰীসকলে মিনালৈ যাত্ৰা কৰে আৰু সম্পূৰ্ণ দিনে-নিশাই তাতেই কটায়। হজযাত্ৰীসকলে এই সময়খিনি মানসিক আৰু শাৰীৰিকভাৱে তেওঁলোকৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থকা গভীৰ আধ্যাত্মিক অভিজ্ঞতাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰে।
দুলহিজ্জাৰ নৱম মাহলৈ আগবাঢ়ি তীৰ্থযাত্ৰীসকলে আৰাফাতৰ পাহাৰত একত্ৰিত হয়। ই হজযাত্ৰাৰ শিখৰত উপনীত হয়। এই পবিত্ৰ স্থানত হজযাত্ৰীসকলে ক্ষমা আৰু দয়া বিচাৰি আল্লাৰ ওচৰত দোৱা কৰে। ইয়াৰ উপৰিও, আৰাফাত থকা সময়ছোৱাত হজযাত্ৰীসকলে নামিৰা মছজিদত আবেলিৰ নামাজ পঢ়ে।
আল্লাহৰ সৈতে নিজৰ সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰা আৰু সামূহিক দোৱাত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ বাবে সমগ্ৰ বিশ্বৰ লাখ লাখ তীৰ্থযাত্ৰী ইয়াত একত্ৰিত হয়। দুলহিজ্জাৰ ৯ দিনৰ সন্ধিয়াত হজযাত্ৰীসকলে আৰাফাত আৰু মিনাৰ মাজত অৱস্থিত গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান মুজদালিফালৈ যাত্ৰা আৰম্ভ কৰে।
হজযাত্ৰীসকলে মুজদালিফাত নিশা কটায় আৰু সৰু সৰু শিলগুটি সংগ্ৰহ কৰে, যিবোৰ মিনাৰ জামাৰতৰ স্তম্ভত চয়তানলৈ নিক্ষেপ কৰাৰ আগন্তুক অনুষ্ঠানৰ বাবে বিশেষ উদ্দেশ্য থাকে। সংগ্ৰহ কৰা শিলগুটিবোৰ জামাৰাত আল-আকাবালৈ নিক্ষেপ কৰাৰ পিছত হজযাত্ৰীসকলে তাৱাফ আল-ইফদাহ কৰিবলৈ গ্ৰেণ্ড মছজিদৰ ফালে আগবাঢ়িব যায়।
হজ্জৰ সময়ত চয়তানলৈ শিলগুটি নিক্ষেপ কৰা স্তম্ভ
এই কাৰ্যসূচী হজযাত্ৰীসকলে ১০ ৰ পৰা ১২ তাৰিখৰ ভিতৰত যিকোনো সময়তে সম্পন্ন কৰিব পাৰে। এই পৱিত্ৰ কামটো সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত, হজযাত্ৰীসকলক ইহৰামৰ নিয়মৰ দ্বাৰা বন্দী হৈ নাথাকে। তেওঁলোকে সকলোধৰণৰ কাৰ্যকলাপত জড়িত হ'বলৈ স্বাধীন হৈ পৰে। অৱশ্যে, মন কৰিবলগীয়া যে হজৰ বাকী থকা ৰীতি-নীতি অব্যাহত ৰাখিবলৈ তেওঁলোকে মিনালৈ ঘূৰি আহিবলগীয়া হয়।
দুলহিজ্জাৰ ১১, ১২ আৰু ১৩ তাৰিখে হজযাত্ৰীসকলে মিনাত থাকি অতিৰিক্ত দুটা নামাজত অংশগ্ৰহণ কৰাটো আৱশ্যকীয়। ১১ তাৰিখ দুলহিজ্জাৰ বিয়লি হজযাত্ৰীসকলে ২১টা শিলগুটি সংগ্ৰহ কৰি তিনিখন জামাৰাতত নিক্ষেপ কৰিবলৈ আগবাঢ়ি যায়। জামাৰত আল-উলাৰ পৰা শিলগুটি নিক্ষেপ আৰম্ভ কৰা হয়। ইয়াৰ পিছত জামাৰাত আল-উস্তা আৰু শেষত জামাৰাত আল-আকাবাত নিক্ষেপ কৰা হয়।
তদুপৰি মক্কাৰ পৰা দোৱা-ইবাদাত কৰাৰ আগতে হজযাত্ৰীসকলে তাৱাফক বিদায় জনোৱা আৱশ্যকীয়, যাক বিদায় তাৱাফ বুলিও কোৱা হয়। এই ক্ৰমে হজযাত্ৰাত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু সকলো হজযাত্ৰীৰ বাবে বাধ্যতামূলক। এইবাৰৰ হাজ ২০১৯ চনৰ পিছত, ক'ভিড-১৯ মহামাৰী আৰম্ভ হোৱাৰ আগতেই হজযাত্ৰীৰ সৰ্ববৃহৎ সমাৱেশ হ’বলৈ গৈ আছে।
