পল্লৱ ভট্টাচাৰ্য্য
২৩০০ বছৰতকৈও অধিক সময় পূৰ্বে ভাৰতৰ বিদগ্ধ পণ্ডিত চাণক্যই এখন দেশে সন্মুখীন হোৱা আভ্যন্তৰীণ সুৰক্ষা ভাবুকিক চাৰিটা ভাগত ভাগ কৰিছিল। সেয়া হ’লঃ আভ্যন্তৰীণ, বাহ্যিক, আভ্যন্তৰীণভাৱে সহায়ক বাহ্যিক, আৰু বাহ্যিকভাৱে সহায়ক আভ্যন্তৰীণ। লক্ষণীয়ভাৱে এই একেবোৰ ভাবুকি জি-২০ শীৰ্ষ সন্মিলনৰ সময়তো প্ৰাসংগিক হৈ আছে।
আজি ভাৰতে সন্মুখীন হোৱা আভ্যন্তৰীণ নিৰাপত্তাৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহ বহুমুখী, য’ত আছে-
কাশ্মীৰ সংঘাত (১৯৪৭-বৰ্তমান): এই দীৰ্ঘদিনীয়া বিষয়টো এতিয়াও প্ৰত্যাহ্বান হৈয়ে আছে।
নক্সালবাদী-মাওবাদী বিদ্ৰোহ (১৯৬০ চনৰ শেষৰ পৰা বৰ্তমানলৈকে): ই এক স্থায়ী আভ্যন্তৰীণ নিৰাপত্তাজনিত প্ৰত্যাহ্বান।
পঞ্জাৱ বিদ্ৰোহ (১৯৮০ৰ পৰা ১৯৯০ৰ দশকলৈকে): দিল্লীত খালিস্তানী সমৰ্থকৰ পোষ্টাৰ প্ৰকাশে শেহতীয়াকৈ উদ্বেগৰ বিষয় হৈ পৰিছে।
অসম আৰু উত্তৰ-পূবৰ বিদ্ৰোহ (১৯৭৯ৰ পৰা বৰ্তমানলৈ): উত্তৰ-পূবত বছৰ বছৰ ধৰি চলি থকা এক প্ৰত্যাহ্বান।
সন্ত্ৰাসবাদ আৰু সীমান্তৰ সিপাৰৰ আক্ৰমণ (১৯৮০ৰ পৰা ২০২১): নিৰাপত্তাৰ ভাবুকি এতিয়াও অব্যাহত আছে।
সাম্প্ৰদায়িক উত্তেজনাঃ সামাজিক একতা-সম্প্ৰীতি অগ্ৰাধিকাৰৰ বিষয় হৈয়ে আছে।
বাওঁপন্থী উগ্ৰবাদৰ পুনৰ উত্থান (২০০৪ৰ পৰা বৰ্তমানলৈ): এক নৱীকৃত উদ্বেগৰ বিষয়।
সংগঠিত অপৰাধ: অপৰাধী নেটৱৰ্কবোৰ প্ৰতিহত কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।
চাইবাৰ নিৰাপত্তাৰ ভাবুকি: ডিজিটেল ক্ষেত্ৰখনে নতুন প্ৰত্যাহ্বান কঢ়িয়াই আনিছে।
প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ উন্নতি: দ্ৰুত প্ৰযুক্তিগত প্ৰগতিয়ে অধিক নিৰাপত্তা দাবী কৰে।
চতুৰ্থ প্ৰজন্মৰ যুদ্ধ: আধুনিক যুদ্ধ কৌশলৰ বাবে অভিযোজনৰ প্ৰয়োজন।
বিদেশী ৰাজ্যৰ ভাৰতত কৰিব পৰা চোৰাংচোৱা অভিযান: এই ধৰণৰ চোৰাংচোৱাৰ ক্ষেত্ৰখন সক্ৰিয় হৈয়েই আছে।
প্ৰতিনিধিত্বমুলক ছবি
২০২২ চনৰ ১ ডিচেম্বৰৰ পৰা ২০২৩ চনৰ ৩০ নৱেম্বৰলৈকে ভাৰতে জি-২০ৰ অধ্যক্ষতা কৰে আৰু ২০২৩ চনৰ ৯ আৰু ১০ ছেপ্টেম্বৰত নতুন দিল্লীত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া ১৮সংখ্যক জি-২০ শীৰ্ষ সন্মিলনে ভাৰতৰ বছৰজোৰা জি-২০ৰ অধ্যক্ষতাৰ অন্ত পেলাব। এই সময়ছোৱাত ভাৰতৰ বিভিন্ন চহৰত জি-২০ৰ কেইবাখনো বৈঠক অনুষ্ঠিত হয়।
ভাৰতৰ অধ্যক্ষতাৰ সময়ত গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে “এন এফ টি, এ আই, আৰু মেটাভাৰ্ছ(NFTs, AI, and Metaverse)ৰ যুগত অপৰাধ আৰু নিৰাপত্তা” বিষয়ক জি-২০ সন্মিলন আহ্বান কৰিছিল। এই সন্মিলনত জি-২০ দেশৰ প্ৰতিনিধি, আমন্ত্ৰিত অতিথি, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা, প্ৰযুক্তি ক্ষেত্ৰৰ নেতা, আৰু বিশেষজ্ঞসকলক একত্ৰিত কৰি নতুন প্ৰযুক্তিৰ সুৰক্ষাৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছিল।
প্ৰতিনিধিসকলে ইণ্টাৰনেট প্ৰশাসন, ডিজিটেল ৰাজহুৱা আন্তঃগাঁথনি, বৰ্ধিত বাস্তৱতা, মেটাভাৰ্ছ, কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা, ডাৰ্ক নেট, ক্ৰিপ্টোকাৰেন্সী প্ৰত্যাহ্বান, তথ্য আৰু যোগাযোগ প্ৰযুক্তিৰ অপৰাধমূলক ব্যৱহাৰকে ধৰি বিভিন্ন বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা কৰে। সন্মিলনত এন এফ টি, আৰ্টিফিচিয়েল ইনটেলিজেন্স, আৰু মেটাভাৰ্ছ প্ৰযুক্তিৰ অপব্যৱহাৰ ৰোধ কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হয় আৰু চাইবাৰ অপৰাধৰ বিৰুদ্ধে ফলপ্ৰসূতাৰে যুঁজিবলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত আলোচনা কৰা হয়।
চাইবাৰ অপৰাধৰ প্ৰতিনিধিত্বমূলক ছবি
এটা কেন্দ্ৰীয় বিষয়বস্তু আছিল ব্যক্তিসকলক বিশেষকৈ মহিলা আৰু শিশুসকলক অনলাইন শোষণৰ পৰা ৰক্ষা কৰি মুকলি, সুৰক্ষিত আৰু শান্তিপূৰ্ণ আইচিটি(ITC) পৰিৱেশতন্ত্ৰ গঢ়ি তোলাৰ আৱশ্যকতা। উন্নত স্থায়ী ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়া আৰু আইচিটি অপৰাধৰ ওপৰত বিস্তৃত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তি স্থাপনৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছিল।
চাইবাৰ স্থিতিস্থাপকতা আৰু সুৰক্ষা বৃদ্ধিৰ বাবে ৰাজহুৱা-ব্যক্তিগত অংশীদাৰিত্ব(PPP), সামৰ্থ্য বিকাশ, সজাগতা, আৰু শিক্ষাক গুৰুত্বপূৰ্ণ আহিলা হিচাপে পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল। এই জৰুৰী নিৰাপত্তাজনিত সমস্যাসমূহৰ সমাধানৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰাৰ বাবে ভাৰতৰ জি-২০ অধ্যক্ষতাক প্ৰশংসা কৰা হয়।
উল্লেখযোগ্য যে, গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে চাইবাৰ সুৰক্ষা, তথ্য সুৰক্ষা, আৰু চাইবাৰ অপৰাধ ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে সুকীয়া চাইবাৰ আৰু তথ্য সুৰক্ষা (চিআইএছ)সংমণ্ডল এটা পৰিচালনা কৰে। সংমণ্ডলটোৰ দায়িত্বসমূহৰ ভিতৰত আছে-
১. মন্ত্ৰালয় আৰু বিভাগসমূহৰ মাজত ৰাষ্ট্ৰীয় তথ্য সুৰক্ষা নীতি আৰু নিৰ্দেশনা (এনআইএছপিজি) ৰূপায়ণ।
২. আই টি আন্তঃগাঁথনিৰ তথ্য সুৰক্ষা অডিট আৰু বিপদ মূল্যায়ন কৰা।
৩. চাইবাৰ অপৰাধৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ সকলো পদক্ষেপক একত্ৰিত কৰা।
৪. মহিলা আৰু শিশুৰ বিৰুদ্ধে চাইবাৰ অপৰাধ প্ৰতিৰোধ (CCPWC) আঁচনি পৰিচালনা কৰা।
৫. ভাৰতীয় চাইবাৰ অপৰাধ সমন্বয় কেন্দ্ৰ (I4C) আঁচনিৰ তদাৰক কৰা।
৬. চাইবাৰ ফৰেনছিক লেবৰেটৰী স্থাপন কৰা।
৭. চাইবাৰ অপৰাধৰ ওপৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সন্মিলন আয়োজন কৰা।
ইয়াৰ উপৰিও SAI (Supreme Audit Institutions) India ৰ দ্বাৰা মহাকাশ আৰু তথ্য আৰু যোগাযোগ প্ৰযুক্তি সম্পৰ্কীয় সন্মিলনৰ লগতে বিভিন্ন আভ্যন্তৰীণ সুৰক্ষা বিষয় আৰু সামগ্ৰিক দৃষ্টিভংগীৰ জৰিয়তে সম্ভাৱ্য সমাধানৰ ওপৰত আলোকপাত কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া হৈছে।
বিশ্বৰ নেতাসকলক জি২০ অনুষ্ঠানলৈ আদৰাৰ বাবে প্ৰস্তুত ৰাজধানী দিল্লী
"শান্তি প্ৰতিষ্ঠা আৰু এক্যবদ্ধ হোৱাঃ যুদ্ধবিহীন যুগৰ আৰম্ভণি" শীৰ্ষক ইউথ ২০ শ্বেতপত্ৰখনত মহামাৰী আৰু চলি থকা ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন সংঘাতৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। ই সংঘাত প্ৰতিৰোধ, ন্যায্য সহযোগিতা আৰু দেশৰ বাহিৰৰ দুষ্ট চক্ৰসমূহক প্ৰতিহত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী একমতৰ পোষকতা কৰে। ভাৰতৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা প্ৰেৰণা লৈ এই গৱেষণা পত্ৰখনে আৰ্থ-সামাজিক স্থিতিশীলতা আৰু শান্তি-নিৰ্মাণৰ প্ৰচেষ্টাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে।
তদুপৰি, জি-২০ সন্মিলনৰ সময়ছোৱাত ড০ মহম্মদ বিন আব্দুলকাৰীম আল ইছাৰ ভাৰত ভ্ৰমণে ইছলাম সম্পৰ্কীয় ভুল ধাৰণা দূৰ কৰাত অৰিহণা যোগাইছে। এই ভ্ৰমণে সকলো সম্প্ৰদায়ৰ বাবে এক ব্যাপক উগ্ৰবাদ বিৰোধী পদক্ষেপৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে।
উল্লেখ্য যে, ৯ আৰু ১০ ছেপ্টেম্বৰত দিল্লীৰ প্ৰগতি ময়দানত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া জি-২০ শীৰ্ষ সন্মিলনৰ বাবে কঠোৰ নিৰাপত্তা ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে। বিশ্বৰ বিভিন্ন দেশৰ বৃহৎ প্ৰতিনিধি দল আৰু ভিআইপিসকলে অংশ ল’বলগীয়া বৈঠকত বিদেশী চোৰাংচোৱা সংস্থা জড়িত হ’ব পাৰে। নিৰাপত্তাৰক্ষী, এণ্টি ড্ৰ’ন ৰাডাৰ, অভিজাত কমাণ্ডো দল, আৰু অগ্নিনিৰ্বাপক বাহিনী এই বিস্তৃত নিৰাপত্তা ব্যৱস্থাৰ অন্যতম অংশ।
সামৰণিত ক’ব পাৰি যে “বসুধৈৱ কুটুম্বকম” বা “এক পৃথিৱী, এক পৰিয়াল, এক ভৱিষ্যত” বিষয়বস্তুৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ভাৰতৰ জি-২০ৰ অধ্যক্ষতাই ইয়াৰ আভ্যন্তৰীণ নিৰাপত্তাজনিত প্ৰত্যাহ্বানসমূহ মোকাবিলা কৰাৰ লগতে বিশ্বৰ নিৰাপত্তা আৰু স্থিতিশীলতা বৃদ্ধিৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতাক প্ৰসাৰিত কৰিব বিচাৰে।
(লেখক অসমৰ প্ৰাক্তন বিশেষ আৰক্ষী সঞ্চালক প্ৰধান আৰু অসম লোকসেৱা আয়োগৰ প্ৰাক্তন অধ্যক্ষ)
