ফাৰহান ইজৰাইলী / জয়পুৰ
ৰাজস্থানৰ টংক চহৰ কেৱল ধৰ্মীয় আৰু ঐতিহাসিক ঐতিহ্যৰ বাবেই বিখ্যাত নহয়, ই ইছলামিক অধ্যয়ন আৰু সংস্কৃতিৰো এক প্ৰধান কেন্দ্ৰ। ইয়াত অৱস্থিত মৌলানা আবুল কালাম আজাদ আৰবী-পাৰ্চী গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠান (এপিআৰআই)ত বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ সংৰক্ষিত কোৰানৰ সংকলন আছে, যাৰ ফলত ই এক অনন্য আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গৱেষণা কেন্দ্ৰ হিচাপে পৰিচিত।
এই প্ৰতিষ্ঠানটোত বৃহৎ সংখ্যক বিৰল, প্ৰাচীন গ্ৰন্থ আৰু ঐতিহাসিক নথি-পত্ৰ ৰখা হৈছে, যিবোৰ দেশ-বিদেশৰ গৱেষক আৰু পৰ্যটকসকলে শলাগ লয়। প্ৰতিষ্ঠানটোত ৰখা বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ কোৰানখন ইয়াৰ বিশালতা আৰু শিল্পকলাৰ বাবে বিখ্যাত। এই কোৰানৰ দৈৰ্ঘ্য ১০ ফুট ৫ ইঞ্চি আৰু প্ৰস্থ ৭ ফুট ৬ ইঞ্চি, যাৰ বাবে ই এক অনন্য ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য।
সাংগানীৰ বিশেষ কাগজত জাৰ্মান চিয়াঁহীৰে ইয়াক লিখা হৈছে। প্ৰতিটো শাৰী আলিফ আখৰেৰে আৰম্ভ হয়, আৰু মুঠ ১৮ খন শ্বীট ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। এই কোৰানখন খুলিবলৈ কমেও ৮-১০ জন লোকৰ প্ৰয়োজন হয়। দুবছৰীয়া কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ অন্তত বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ সংৰক্ষিত কোৰানখন প্ৰস্তুত কৰিছিল হাজী শ্বেৰ মহম্মদ খানে। এই কোৰান ২০১৪ চনৰ পৰা টংকৰ গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানত সংৰক্ষিত হৈ আছে আৰু এতিয়ালৈকে ১২ লাখৰো অধিক লোকে ইয়াক প্ৰত্যক্ষ কৰিছে।
গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানটোৰ সন্মুখ ভাগ
শেহতীয়াকৈ এই বিশেষ কোৰান চাবলৈ ফ্ৰান্সৰ পৰা ছয়জনীয়া এটা দল টংকস্থিত প্ৰতিষ্ঠানটোলৈ আহিছিল। দলৰ সদস্যসকলে প্ৰতিষ্ঠানটোৰ ঐতিহাসিক গ্ৰন্থ আৰু পুথিভঁৰাল পৰিদৰ্শন কৰি শলাগ লয়। ফৰাচী দলটোৱে প্ৰতিষ্ঠানটোৰ ঐতিহাসিক গুৰুত্ব বুজি ইয়াত কৰা প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধা প্ৰকাশ কৰে।
টংক কেৱল ধৰ্মীয় ঐতিহ্য আৰু ঐতিহাসিক গুৰুত্বৰ বাবেই নহয়, হাফিজৰ দুৰ্গ হিচাপেও পৰিচিত। হাফিজ হ’ল সেইসকল লোক যিয়ে সমগ্ৰ কোৰান মুখস্থ কৰে। টংকত ৩০০০ৰো অধিক হাফিজ আছে, যাৰ ফলত ই ৰাজস্থানৰ হাফিজৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কেন্দ্ৰ। ৰমজানত এই হাফিজৰ ৫০০ৰো অধিক লোকে গুজৰাট, মহাৰাষ্ট্ৰ, কৰ্ণাটকৰ দৰে আন ৰাজ্যলৈ গৈ বিশেষকৈ তাৰাৱিহৰ নামাজত কোৰান পাঠ কৰে। টংকৰ ৩০০ৰো অধিক মছজিদত হাফিজে ৰমজান মাহত কোৰান পাঠ কৰে, যিয়ে ধৰ্মীয় পৰম্পৰাক জীয়াই ৰখাত সহায় কৰে।
টংকৰ ইতিহাসো অতি আমোদজনক। পূৰ্বৰ সময়ত টংক ৰাজ্য ইছলামিক শিক্ষাৰ বাবে সমগ্ৰ দেশতে বিখ্যাত আছিল। আনকি উপসাগৰীয় দেশৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীও পঢ়া-শুনাৰ বাবে টংকলৈ আহিছিল। মৌলানা আবুল কালাম আজাদ আৰবী-পাৰ্চী গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানত কেৱল কোৰানে নহয়, অন্যান্য ঐতিহাসিক আৰু ধৰ্মীয় গ্ৰন্থৰো সমৃদ্ধ ভঁৰাল আছে।
আৰবী-পাৰ্চী ভাষাত ৰচিত ৰামায়ণ, মহাভাৰত, গীতাৰ দৰে বিৰল হাতে লিখা গ্ৰন্থও ইয়াত উপলব্ধ। ইয়াৰ উপৰিও ইয়াত কেলিগ্ৰাফী কলাৰ প্ৰতিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হৈছে আৰু প্ৰতিষ্ঠানটোত বহুতো অনন্য কেলিগ্ৰাফী ৰচনা সংৰক্ষিত হৈ আছে, যিয়ে ইছলামিক শিল্প আৰু সংস্কৃতিৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ দাঙি ধৰিছে।
গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানটোত সংৰক্ষণ কৰি ৰখা বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ কোৰানখন
টংকৰ এই বহুমূলীয়া ঐতিহ্যৰ কৃতিত্ব টংকৰ তৃতীয় নবাব মহম্মদ আলী খানলৈ যায়, যিয়ে বিৰল গ্ৰন্থ সংগ্ৰহ কৰি সেইবোৰ সংৰক্ষণৰ বাবে কাম কৰিছিল। তেওঁৰ এই প্ৰচেষ্টাৰ বাবে আজি এই প্ৰতিষ্ঠানটো সমগ্ৰ বিশ্বৰ গৱেষক আৰু ইতিহাসবিদসকলৰ অধ্যয়নৰ এক প্ৰধান কেন্দ্ৰত পৰিণত হৈছে।
যদিও টংকৰ এই ঐতিহাসিক প্ৰতিষ্ঠানটো নিজৰ অনন্য ঐতিহ্য আৰু বিৰল গ্ৰন্থৰ বাবে বিশ্ববিখ্যাত, তথাপিও ইয়াত কৰ্মচাৰীৰ তীব্ৰ অভাৱৰ সন্মুখীন হৈছে। বৰ্তমান ইয়াত শৈক্ষিক কৰ্মচাৰী, অনুবাদক আৰু অন্যান্য কৰ্মচাৰীৰ প্ৰয়োজন হৈছে যাতে এই প্ৰতিষ্ঠানটোৱে আৰু অধিক আগবাঢ়িব পাৰে আৰু সমগ্ৰ বিশ্বতে নিজৰ নাম উজলাই তুলিব পাৰে। যদি চৰকাৰ আৰু প্ৰশাসনে ইয়াৰ প্ৰতি গুৰুত্ব দিয়ে, তেন্তে এই ঠাইখন বিশ্ব গৱেষণা আৰু সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ এক প্ৰধান কেন্দ্ৰ হ’ব পাৰে।
টংক চহৰখন ধৰ্মীয় আৰু ঐতিহাসিক গুৰুত্বৰ লগতে সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ বাবেও অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। ইয়াত অৱস্থিত মৌলানা আবুল কালাম আজাদ আৰবী-পাৰ্চী গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠান কেৱল বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ কোৰানৰ ঠিকনা নহয়, প্ৰাচীন ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ আৰু ইছলামিক শিল্প আৰু হাফিজৰো দুৰ্গ। যদিহে ই উপযুক্ত মনোযোগ আৰু সা-সুবিধা লাভ কৰে, তেন্তে ভৱিষ্যতে এই প্ৰতিষ্ঠানটোৱে বিশ্বৰ এক আগশাৰীৰ গৱেষণা কেন্দ্ৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিব পাৰে।