নতুন দিল্লী
মঙলবাৰে এগৰাকী চৰকাৰী বিষয়াই জানিবলৈ দিয়া অনুসৰি, ভাৰত চৰকাৰৰ হস্তক্ষেপত ছৌদি হজ মন্ত্ৰালয়ে ব্যক্তিগত হজ অপাৰেটৰসকলক হজযাত্ৰীৰ নথিপত্ৰ প্ৰেৰণ বাবে প্ৰয়োজনীয় সময়সীমা বৃদ্ধি কৰিছে। যিসকলৰ কোটাৰ প্ৰায় ১০ হাজাৰ হজযাত্ৰীৰ নথিপত্ৰ প্ৰেৰণত পলম হোৱাৰ বাবে তেওঁলোকে অনিশ্ৰচয়তাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল।
সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে জনোৱা মতে, ছৌদি হজ মন্ত্ৰালয়ে এক সৌহাৰ্দপূৰ্ণ সহাঁৰি জনাই সকলো ভাৰতীয় সংযুক্ত হজ গ্ৰুপ অপাৰেটৰ (চি এইচ জি অ’)ৰ বাবে হজ পৰ্টেল (নুছুক পৰ্টেল) পুনৰ মুকলি কৰি ১০ হাজাৰ হজযাত্ৰীৰ সৈতে তেওঁলোকৰ কাম সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ সন্মতি প্ৰদান কৰিছে।
ছৌদি কৰ্তৃপক্ষই বৰম্বাৰ সোঁৱৰাই দিয়াৰ পিছতো চি এইচ জি অ’সমূহে ছৌদি নিয়মৰ অধীনত প্ৰয়োজনীয় মিনা শিবিৰ, থকাৰ ব্যৱস্থা আৰু হজযাত্ৰীৰ পৰিবহণকে ধৰি বাধ্যতামূলক চুক্তিসমূহ চূড়ান্ত কৰাৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা প্ৰয়োজনীয় সময়সীমা মানি চলাত ব্যৰ্থ হোৱাৰ বাবে পৰ্টেলটো পূৰ্বে বন্ধ কৰি দিয়া হৈছিল।
হজযাত্ৰীক মদীনাত আদৰণি জনাইছে ছৌদি আৰৱত থকা ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰদূত চুহেল আজাজ খানে
সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে এতিয়া হজ গ্ৰুপৰ অপাৰেটৰসকলক ছৌদি কৰ্তৃপক্ষই আগবঢ়োৱা বিশেষ শিথিলতাৰ সুবিধা ল’বলৈ আৰু নুছুক পৰ্টেলত আনুষ্ঠানিকতা জৰুৰীভাৱে সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ জাৰি কৰিছে।
ব্যক্তিগত ট্যুৰ অপাৰেটৰৰ কোটা ‘বাতিল’ৰ বিষয়টো সোমবাৰে জম্মু-কাশ্মীৰৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী তথা শাসকীয় ৰাষ্ট্ৰীয় সন্মিলনৰ সভাপতি ড০ ফাৰুক আব্দুল্লাই উত্থাপন কৰিছিল। জম্মু-কাশ্মীৰৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী তথা পিপলছ ডেম’ক্ৰেটিক পাৰ্টিৰ সভানেত্ৰী মেহবুবা মুফতিয়েও এই বিষয়টোক লৈ উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰিছে।
মেহবুবা মুফতিয়ে এক্সত কয় যে, "ছৌদি চৰকাৰৰ সৈতে এই বিষয়টো লৈ সমাধান বিচাৰি বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ক তৎকালীনভাৱে হস্তক্ষেপ কৰিবলৈ আহ্বান জনাব লাগে।"
সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে জনোৱা মতে, ভাৰত চৰকাৰৰ এই প্ৰচেষ্টাৰ বাবে ভাৰতৰ বাবে হজ কোটা আবণ্টন ২০১৪ চনত ১৩৬,০২০ৰ পৰা ২০২৫ চনত ১৭৫,০২৫লৈ বৃদ্ধি পাইছে। এই কোটাসমূহ হজযাত্ৰাৰ সময়ত ছৌদি কৰ্তৃপক্ষই চূড়ান্ত কৰে। ভাৰতৰ হজ কমিটিৰ জৰিয়তে মন্ত্ৰালয়ে ভাৰতক আবণ্টিত কোটাৰ বৃহৎ অংশৰ ব্যৱস্থা পৰিচালনা কৰিছে, যিটো চলিত বৰ্ষত ১,২২,৫১৮। এক বিবৃতিত কোৱা হৈছে যে, কোটাৰ বাকী ৫২ হাজাৰৰো অধিক স্লট নিয়ম অনুসৰি ব্যক্তিগত ট্যুৰ অপাৰেটৰক আবণ্টন দিয়া হৈছিল।
বিমানবন্দৰত হজযাত্ৰী
ছৌদি আৰৱৰ নিৰ্দেশনাৰ পৰিৱৰ্তনৰ বাবে এই বছৰ মন্ত্ৰালয়ে ৮০০ৰো অধিক ব্যক্তিগত ট্যুৰ অপাৰেটৰক কম্বাইণ্ড হজ গ্ৰুপ অপাৰেটৰ (চি এইচ জি অ’) নামৰ ২৬টা আইনী সত্তাত একত্ৰিত কৰা হৈছে। আইনী প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰি মন্ত্ৰালয়ে এই ২৬টা চি এইচ জি অ’ক বহু আগতেই হজ কোটা আবণ্টন দিছিল। কিন্তু বাৰম্বাৰ সোঁৱৰাই দিয়াৰ পিছতো তেওঁলোকে ছৌদি কৰ্তৃপক্ষই নিৰ্ধাৰণ কৰা প্ৰয়োজনীয় সময়সীমা মানি চলাত ব্যৰ্থ হোৱাৰ লগতে মিনা শিবিৰ, থকাৰ ব্যৱস্থা, তীৰ্থযাত্ৰীৰ পৰিবহণকে ধৰি বাধ্যতামূলক চুক্তিসমূহ চূড়ান্ত কৰাতো ব্যৰ্থ হৈছিল।
পিছত ছৌদি হাজ মন্ত্ৰালয়ে জনাই যে, নথিপত্ৰ প্ৰেৰণত পলম হোৱাৰ বাবে মিনাত উপলব্ধ স্থান অধিগ্ৰহণ কৰা হৈছে। কিন্তু ভাৰত চৰকাৰৰ হস্তক্ষেপৰ বাবে ছৌদি হজ মন্ত্ৰালয়ে ১০ হাজাৰ হজযাত্ৰীৰ ক্ষেত্ৰত নিজৰ কাম সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ সকলো চি এইচ জি অ’ৰ বাবে হজ পৰ্টেল (নুছুক পৰ্টেল) পুনৰ মুকলি কৰিবলৈ সন্মত হৈছে বুলি এক বিবৃতিত প্ৰকাশ পাইছে।
উল্লেখযোগ্য যে, ভাৰতীয় হজযাত্ৰীসকলৰ বাবে হজযাত্ৰা সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ প্ৰশাসনিক নিয়ন্ত্ৰণত থকা বিধিগত সংস্থা ভাৰতীয় হজ কমিটি (HCoI)ৰ জৰিয়তে সম্পন্ন হয়। আনহাতে হজ গ্ৰুপ অৰ্গেনাইজাৰ (HGO) বুলিও জনাজাত ব্যক্তিগত ট্যুৰ অপাৰেটৰ (PTO)ৰ জৰিয়তে কৰা হয়। ভাৰত চৰকাৰৰ সংখ্যা অনুসৰি ২০২৪ চনত প্ৰায় ১ লাখ ৪০ হাজাৰ ভাৰতীয়ই হজযাত্ৰাৰ বাবে ৰাওনা হৈছিল।
২০২৫ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ভাৰতে ছৌদি আৰৱৰ সৈতে হজ চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰি নিজৰ বাবে ১,৭৫,০২৫ গৰাকী হজযাত্ৰীৰ কোটা চূড়ান্ত কৰিছিল। কেন্দ্ৰীয় সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ মন্ত্ৰী কিৰেন ৰিজিজুৱে জেদ্দাত ছৌদি আৰৱৰ হজমন্ত্ৰী আৰু উমৰা তৌফিক বিন ফাউজান আল ৰবিয়াৰ সৈতে এই চুক্তিত স্বাক্ষৰ কৰিছিল।
ভাৰতীয় হজযাত্ৰী
জানুৱাৰী মাহত ৰাজ্যসভাত হোৱা এক প্ৰশ্নৰ লিখিত উত্তৰত ৰিজিজুৱে কৈছিল যে, ২০২৫ চনৰ বাবে এইচ চি অ’ আই আৰু এইচ জি অ’ৰ মাজত একে পৰিসৰৰ ভিতৰত কোটা বিতৰণ কৰা হৈছে, ৭০:৩০ অনুপাতত, যিটো ২০২৪ চনৰ ৫ আগষ্টত জাৰি কৰা হজ নীতি-২০২৫ৰ ভিত্তিত জনোৱা হৈছে।
হজ ২০২৫ৰ বাবে এইচ জি অ’লৈ আবণ্টিত ভাৰতৰ হজযাত্ৰীৰ কোটা মুঠ ১,৭৫,০২৫ অৰ্থাৎ ৫২,৫০৭ জনৰ কোটা ৩০ শতাংশ বুলি ৰিজিজুৱে জানিবলৈ দিছিল। তেওঁ কৈছিল যে, যোৱা পাঁচ বছৰত এইচ চি অ’ আই আৰু এইচ জি অ’ৰ মাজত কোটা বিতৰণৰ পৰিমাণ ৭০:৩০ৰ পৰা ৮০:২০ৰ ভিতৰত হৈছে।
আনহাতে, ছৌদি আৰবে এই বছৰজুৰি হজৰ সময়ত ভিৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে বহু উল্লেখনীয় ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছে। বাতৰি অনুসৰি দেশখনে নতুন ভ্ৰমণ নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰিছে, বাংলাদেশ, পাকিস্তান আৰু ভাৰতকে ধৰি ১৪ খন দেশৰ লোকক কিছুমান ভিছা প্ৰদান বন্ধ কৰি দিছে।
অৱশ্যে এই নিষেধাজ্ঞাৰ বাবে ভাৰতৰ পৰা ছৌদি আৰবলৈ কঠোৰভাৱে হজযাত্ৰালৈ যোৱা আৰু হজ ভিছা লাভ কৰা হজযাত্ৰীসকলৰ ওপৰত কোনো প্ৰভাৱ নপৰে। এই নিলম্বনে বিশেষভাৱে অন্যান্য ভিছা শিতানসমূহক লক্ষ্য কৰি লৈছে, যাতে অকৰ্তৃত্বশীল ব্যক্তিয়ে সঠিক পঞ্জীয়ন অবিহনে হজ পালন কৰিব নোৱাৰে আৰু অতিমাত্ৰা ভিৰ নহয়।
আন এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি তেলেংগানাৰ ১২ বছৰৰ তলৰ ৩৭ টা শিশুৰ হজ আবেদন বাতিল কৰা হৈছে। বিষয়াসকলে জনোৱা মতে, তেওঁলোকে দিয়া ধন সম্পূৰ্ণৰূপে ঘূৰাই দিয়া হ’ব। কাৰণ ১২ বছৰৰ তলৰ শিশুক হজযাত্ৰাত অনুমতি দিয়া নহয়।
