আছা খোছা / নতুন দিল্লী
মৌলৱীৰ উপস্থিতিত মন্ত্ৰ উচ্চাৰণৰ মাজেৰে নিকাহনামাৰ শপত লোৱাৰ মাজৰে বিবাহ সম্পন্ন কৰা হয়, যদিও অধিবক্তা চি শুক্কুৰ আৰু তেওঁৰ পত্নী ড০ শ্বীনা শুক্কুৰে দেশৰ আইনৰ অধীনত দণ্ডাধীশৰ সন্মুখত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে পুনৰ বিবাহপাশত আৱদ্ধ হবলগীয়া হৈছিল।
ইয়াৰ প্ৰতীকীতাৰ বাবে বিশেষভাৱে ৮ মাৰ্চ (আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় নাৰী দিৱস) নিৰ্বাচন কৰা হৈছিল। কাছাৰাগোডৰ বাসিন্দা অধিবক্তা তথা অভিনেতা চি শুক্কুৰ আৰু ডঃ শ্বীনা শুক্কুৰে ১৯৫৪ চনৰ বিশেষ বিবাহ আইন অনুসৰি দণ্ডাধীশৰ কাৰ্যালয়ত নিজৰ বিবাহৰ নথি-পত্ৰত স্বাক্ষৰ কৰিছিল। এই আইনখনে দুগৰাকী প্ৰাপ্তবয়স্ক ভাৰতীয়ক তেওঁলোকৰ ধৰ্ম বা জাতিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি বিবাহপাশত আবদ্ধ কৰাৰ অধিকাৰ প্ৰদান কৰিছে।
ইছলামিক পৰম্পৰা অনুসৰি নিকাহৰ ২৯ বছৰৰ পিছত তেওঁলোকে পুনৰ বিবাহৰ আয়োজন কৰিছিল, যাতে তেওঁলোকৰ তিনিগৰাকী ডাঙৰ কন্যাই ভাৰতৰ সংবিধানৰ নিশ্চয়তা অনুসৰি তেওঁলোকৰ সম্পত্তিৰ উত্তৰাধিকাৰী হ’ব পাৰে।
চি শুক্কুৰ আৰু ডঃ শ্বীনা শুক্কুৰে তেওঁলোকৰ বিবাহ পঞ্জীয়ন কৰাৰ পিছত বিবাহ পঞ্জীয়ন কাৰ্যালয়ৰ বাহিৰত কন্যা জেচমিন, জেজাহ আৰু জেবিনৰ সৈতে
৮ মাৰ্চত কিছুমান ধৰ্মীয় কঠোৰপন্থীয়ে দম্পতীহালৰ পুনৰ বিবাহক লৈ ক্ষোভিত হৈ পৰিছিল। কেৰেলাৰ কান্নুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আইন অনুষদৰ মুৰব্বী ড০ শ্বীনা শুক্কুৰে কয়, "আমি আইন বিভাগৰ পৰা মোৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে অনা বিয়াৰ কেক এটা কাটিলোঁ। আমাক সম্ভাষণ জনাবলৈ মোৰ ঘৰলৈ অহাত মই তেওঁলোকক বিৰিয়ানী পৰিবেশন কৰিছিলোঁ।"
শুক্কুৰ আৰু তেওঁৰ পত্নীয়ে এই সাহসী পদক্ষেপ লোৱাৰ আঁৰৰ কাৰণ আছিল তেওঁলোকৰ তিনিগৰাকী কন্যা – জেচমিন, জেবিন, আৰু জেজাহ সম্পত্তিৰ উত্তৰাধিকাৰীত্ব সুনিশ্চিত কৰা। যাতে শুক্কুৰ আৰু তেওঁৰ পত্নীয়ে মৃত্যুৰ পিছত এৰি থৈ যোৱা সম্পত্তি তেওঁলোকৰ উত্তৰাধিকাৰীয়ে লাভ কৰিব পাৰে।
শুক্কুৰে কয়, “মই কোনো সাহসী মানুহ নহয়; মই এই সকলোবোৰ মোৰ কন্যা বাবে কৰিছো আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা ব্যক্তিগত আইনৰ বিধানৰ অধীনত নিজৰ প্ৰাপ্য লাভ নকৰা সকলো কন্যাক (মুছলমান মহিলা) এক মৰ্যাদাপূৰ্ণ জীৱন দিবলৈ কৰিছিলোঁ।"
তেওঁ কয় যে মুছলমান ব্যক্তিগত আইনৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতৰ সংবিধানৰ অধীনত নিজৰ কন্যাৰ অধিকাৰ নিশ্চিত কৰাৰ তেওঁৰ কাৰ্য্য – যিয়ে তেওঁৰ সম্পত্তিৰ এক তৃতীয়াংশ কন্যা আৰু বাকীখিনি তেওঁৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ দুজন ভাতৃ আৰু পিতৃ (পুৰুষ উত্তৰাধিকাৰী)ৰ অধিকাৰী কৰে মৃত্যু - ব্যক্তিগত আইনৰ বিধানৰ অধীনত ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা সকলো মুছলমান মহিলাৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধাঞ্জলি।
জেচমিনৰ সৈতে চি শুক্কুৰে খ্ৰীষ্টমাছ উদযাপন কৰিছে
তেওঁ কয় যে মুছলমান ব্যক্তিগত আইনৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতৰ সংবিধানৰ অধীনত কন্যা সন্তানৰ অধিকাৰ সুনিশ্চিত কৰিবলৈ তেওঁৰ এই কাম কৰিছে। যি তেওঁৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ সম্পত্তিৰ এক তৃতীয়াংশহে তেওঁৰ কন্যাসকলে আৰু বাকীখিনি তেওঁৰ দুজন ভাতৃ আৰু পিতৃ (পুৰুষ উত্তৰাধিকাৰী)ক দিলেহেঁতেন। ব্যক্তিগত আইনৰ বিধানৰ অধীনত ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা সকলো মুছলমান মহিলাৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধাঞ্জলি।
মাল্লাপুৰমৰ এখন চহৰ কানহাংগাৰ্ডৰ এটা সাধাৰণ “মল্লাপুৰম মম্পলা” পৰিয়ালৰ পৰা অহা। শুক্কুৰে কয় যে তেওঁক ধৰ্মনিষ্ঠ মুছলমান পিতৃ-মাতৃয়ে ডাঙৰ-দীঘল কৰিছিল। মই এগৰাকী প্ৰথম প্ৰজন্মৰ অধিবক্তা। মোৰ দেউতা এজন কৃষক আৰু ব্যৱসায়ী আছিল। তেওঁৰ সা-সম্পত্তি আছিল। অৱশ্যে, আমাৰ ঘৰত দেউতাই এইটো নিশ্চিত কৰিছিল যে মোৰ মা'য়ে সম্পূৰ্ণ অধিকাৰ পোৱাই নহয়, প্ৰতিটো বিষয়তে তেওঁৰ মতামত বিচাৰিছিল।"
শুক্কুৰে নিয়মীয়া বিদ্যালয়ৰ লগতে ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ বাবে মাদ্ৰাছাত পঢ়িছিল। তেওঁ কয়, “বহুত চিন্তা কৰাৰ পিছত যেতিয়া মই আৰু মোৰ পত্নীয়ে আমাৰ বিয়াখন এছ এম এৰ অধীনত পঞ্জীয়ন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিলো, তেতিয়া মই দেউতাৰ মতামত ল’ব বিচাৰিছিলো।”
৮২ বছৰীয়া দেউতাকৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বিষয়ে তেওঁ নিশ্চিত নাছিল, সেয়েহে তেওঁ তেওঁৰ কন্যা সকলক ককাকৰ সৈতে কথা পাতিবলৈ কৈছিল। শুক্কুৰৰ মাতৃৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁ পিতৃয়ে দ্বিতীয় বিবাহ কৰিছিল। তেওঁ মনৰ কথাটো জনাৰ পিছত শুক্কুৰেও দেউতাকৰ লগত কথা পাতিছিল। শুক্কুৰে কয়, "তেওঁ বৰ সুখী হৈ মোক সেউজ সংকেত দিছিল।"
শ্বীনা আৰু শুক্কুৰ তেওঁলোকৰ কন্যা সৈতে চলচ্চিত্ৰ গৃহৰ বাহিৰত
শুক্কুৰে কয় যে তেওঁৰ সৰু ভাতৃ মুনিৰৰ পত্নী ছাকিৰাক তেওঁলোকৰ বিবাহত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ ডুবাইৰ পৰা কেৰেলালৈ বিমানেৰে আহিছিল। মুনীৰ আৰু ছাকিৰাৰ চাৰিজন পুত্ৰ আছে। এই বিয়াখনৰ অন্যতম সাক্ষী ছাকিৰা আছিল আৰু বিবিচিয়ে এই অনুষ্ঠানৰ বিষয়ে তেওঁ এক সাক্ষাৎকাৰো লৈছিল।
শুক্কুৰৰ তিনিগৰাকী কন্যা সন্তানৰ প্ৰথমগৰাকী জেছমিনে দিল্লীৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ত কাম কৰে। দ্বিতীয়গৰাকী কন্যা জেবিনে চেন্নাইত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰীৰ বাবে অধ্যয়ন কৰি আছে আৰু তৃতীয়গৰাকী জেজাহ দশম শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰী। কেৰেলাৰ কালিকট বিশ্ববিদ্যালয়ত আইন অধ্যয়ন কৰি থকাৰ সময়তে শ্বীনা আৰু শুক্কুৰৰ দেখা হৈছিল। শ্বীনাক ফুলব্ৰাইট ৱেণ্ডাৰবিল্ট ফেলো হিচাপে নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল আৰু তেওঁ ৱেণ্ডাৰবিল্ট ইউনিভাৰ্চিটি ল' স্কুল, নেচভিল, টেনেচি, আমেৰিকাৰ পৰা পি এইচ ডি কৰিছিল।
শুক্কুৰে কয়, “আমি ধৰ্মপৰায়ণ মুছলমান। মোৰ পত্নী শ্বীনাৰ আমাৰ সংস্কৃতিৰ বিষয়ে গভীৰ জ্ঞান আছে। তেওঁ মোপ্লা মাটাৰে (উত্তৰ কেৰেলাৰ মুছলমান সম্প্ৰদায় মোপ্লাৰ লোকগীত)ৰ প্ৰতিনিধি। কেৰেলাৰ মুছলমানসকলৰ এটা পৰম্পৰা মোপ্লা ৰামায়ণৰ ওপৰত তেওঁৰ বক্তৃতা ইউটিউবত আছে আৰু আপুনি দেখিব যে কিমান মানুহে ইয়াক চাইছে।”
চি শুক্কুৰে এখন চলচ্চিত্ৰত এজন অধিবক্তাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ দ্শ্য
শুক্কুৰে কয় যে এগৰাকী অধিবক্তা হিচাপে নামভৰ্তি কৰাৰ পিছত তেওঁ মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ বাস্তৱতাৰ সন্মুখীন হৈছিল বিশেষকৈ বৈবাহিক জীৱনত মহিলাসকলে কি সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছিল আৰু ইয়াৰ পিছতে তেওঁৰ “টিপিকেল মল্লাপুৰম মোপ্লা” মানসিকতা সলনি হৈছিল। তেওঁ কয় যে ইছলামত অনুমোদিত বহুবিবাহে বহু মহিলাৰ জীৱন ধ্বংস কৰিছিল। তেওঁলোক ভুক্তভোগী আছিল। মই দেখিছোঁ মুছলমান মহিলাসকলে কেনেকুৱা কষ্ট পায়। কিন্তু ১৫ বছৰ আগলৈ বহুবিবাহৰ প্ৰচলন আছিল যদিও বৰ্তমান হ্ৰাস পাইছে।
শুক্কুৰে কয়, “মোৰ ছোৱালীৰ বাবে মোৰ মতামত আৰু মনোভাৱো সলনি হ’ল। ডাঙৰ হৈ অহাৰ লগে লগে তেওঁলোকে মোক বৰ্তমানৰ ৰীতি-নীতি, আচাৰ-ব্যৱহাৰ আৰু পিতৃতান্ত্রিক মানসিকতাৰ সন্দৰ্ভত প্ৰশ্ন কৰিছিল। আৰু মই সলনি হ’বলৈ বাধ্য হৈছিলো।" তেওঁ কয় যে তেওঁ পুনৰ বিবাহৰ বাবে আগবাঢ়িছিল যাতে ভাৰতৰ সকলো নাগৰিক হিচাপে এজন পুৰুষ, মহিলা, হিন্দু, খ্ৰীষ্টান বা আনকি এজন নাস্তিকে ভাৰতৰ সংবিধানৰ অধীনত যি অধিকাৰ লাভ কৰে তেওঁৰ কন্যাইও লাভ কৰে।"
জেজাহৰ সৈতে চি শুক্কুৰ
মালয়ালম ছবি ‘ন্না থান কেছ কোডু’ত অধিবক্তাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ বাবেও শুক্কুৰে কেৰেলাত জনপ্ৰিয় অভিনেতা হিচাপে পৰিগণিত হৈ পৰিছিল। তেওঁৰ কনিষ্ঠ কন্যা জেজাহে আৱাজ-দ্য ভইচ'ক জনাইছে যে তেওঁক অতি সোনকালে আন এখন মালয়ালম চিনেমাত দেখা যাব যিখনৰ শিৰোনাম এতিয়াও প্ৰকাশ কৰা হোৱা নাই।
শুক্কুৰে কয় যে তেওঁ নিজৰ ছোৱালীকেইজনীক সম্পূৰ্ণ অধিকাৰেৰে ডাঙৰ-দীঘল কৰিছে। আমি আমাৰ ছোৱালীকেইজনীক এইদৰে লালন পালন কৰিছো যাতে তেওঁলোকে সকলো কামতে তেওঁলোকৰ মতামত প্ৰকাশৰ অধিকাৰ থাকে। সেয়া দুপৰীয়া বা ৰাতিৰ আহাৰত কি ৰান্ধিব লাগিব, পৰিয়ালৰ বাবে বাহন, সম্পত্তিৰ তথা মোৰ পিন্ধিবলগীয়া যিকোনো সামগ্ৰীয়ে নহওঁক কিয়।”
চি শুক্কুৰ তেওঁৰ প্ৰথম কন্যা জেচমিনৰ সৈতে
শুক্কুৰে কয়, “আমাৰ পৰিয়ালত মোৰ মায়ে সকলো অধিকাৰ ভোগ কৰিছিল; মোৰ দেউতাই তেওঁক আৰু তেওঁৰ মতামতৰ প্ৰতি অধিক গুৰুত্ব দিছিল আৰু সকলো কথাতে তেওঁৰ পৰামৰ্শ লৈছিল; মইও তেওঁক অনুসৰণ কৰি আছো।"
আশা কৰা মতে পুনৰ বিবাহৰ পিছত শুক্কুৰে গতানুগতিক লবীৰ ক্ষোভৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল। তেওঁ কয়, “কোনোবাই কৈছিল মোক বহিষ্কাৰ কৰা উচিত, সামাজিকভাৱে বৰ্জন কৰা উচিত; আন কিছুমানে ক’লে যে মই ইছলাম উলংঘা কৰিলোঁ, আনহাতে এগৰাকী মৌলবীয়ে মোক মছজিদত প্ৰৱেশ কৰাত বাধা দিবলৈও ফোন কৰিলে। আনহাতে কোনোবাই মোৰ সেৱা অধিবক্তা হিচাপে ব্যৱহাৰ নকৰিবলৈও মুছলমানলোকক আহ্বান জনাইছিল। কিন্তু মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে এই কথাবোৰ শুনা নাছিল; তেওঁলোকে সেইবোৰ আওকাণ কৰিছিল।"
শুক্কুৰ হতাশ নহ’ল। তেওঁ কয়, "পিছদিনা ৰাতিপুৱা নমাজৰ বাবে মছজিদলৈ যোৱা মইয়ে প্ৰথমগৰাকী ব্যক্তি আৰু মোক কোনেও একো ক’বলৈ সাহস কৰা নাছিল।" কেৰেলাৰ পৰা ফোনযোগে আৱাজ-দ্য ভইচ'ক ড০ শ্বীনাই কয় যে, ‘আমি এছ এম এৰ অধীনত আমাৰ বিবাহৰ কাগজ-পত্ৰত স্বাক্ষৰ কৰাৰ পিছত বহুলোকে আহি কৈছিল যে তেওঁলোকেও একেধৰণৰ এই কাম কৰিছিল। যাতে তেওঁলোকৰ ছোৱালী সন্তানেও তেওঁলোকৰ সম্পত্তিত সমান অংশ লাভ কৰে।
তিনিগৰাকী শুক্কুৰ কন্যাই ইফটাৰ কৰাৰ এক মূহুৰ্ত
ড০ শ্বীনাই কয় যে তেওঁক মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ মহিলাসকলে ঘেৰি ধৰিছে। কিয়নো তেওঁলোকে নিজৰ কন্যাৰ অধিকাৰ কেনেকৈ নিশ্চিত কৰিব পাৰি সেই বিষয়ে জানিব বিচাৰিছিল। শুক্কুৰে কয় যে সমাজখন সলনি হৈছে। মুছলমান মহিলাসকল মাত মতা আৰম্ভ কৰিছে। তেওঁৰ পুনৰ বিবাহৰ পিছত কেইবাজনো ব্যক্তিয়ে তেওঁৰ কাৰ্যালয়লৈ আহিছিল নিজৰ কন্যা, ভগ্নী বা আন মহিলাৰ উত্তৰাধিকাৰৰ অধিকাৰ লাভৰ ক্ষেত্ৰত সহায় বিচাৰি।
তেওঁ কয় যে তেওঁৰ অভিজ্ঞতা আৰু এনে অন্যায়ৰ সন্মুখীন হোৱাৰ বাবে তেওঁ কেৰেলা চৰকাৰক প্ৰজেক্ট লাইফ মিছনৰ অধীনত দৰিদ্ৰ লোকক ঘৰ আবণ্টনৰ নিয়ম সলনি কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল। শুক্কুৰে কয়, “মই কেৰালাৰ স্থানীয় সংস্থাৰ মন্ত্ৰী এম বি ৰাজেশৰ কাষ চাপিলোঁ আৰু তেওঁ মোক প্ৰতিশ্ৰুতি দিলে যে এতিয়াৰ পৰা ঘৰৰ মহিলাগৰাকীৰ সপক্ষে নিয়ম সলনি কৰা হ’ব।"
শুক্কুৰে অৱশ্যে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে ব্যক্তিগত আইন বৈষম্যৰ পৰা ওলাই অহাৰ উপায় হিচাপে সাধাৰণ নাগৰিক সংহিতাক সমৰ্থন নকৰে, কাৰণ ভাৰত অতি বৈচিত্ৰময় আৰু সাংস্কৃতিকভাৱে সমৃদ্ধ এখন ভূমি। যি কোনো এটা আইনৰ দ্বাৰা পৰিচালিত নহয়।ভাৰতীয়সকলৰ বাবে শুক্কুৰৰ মন্ত্ৰ হ’ল: আপুনি নিজৰ ধৰ্ম, আচাৰ-ব্যৱহাৰ, ৰীতি-নীতি, পৰম্পৰা মানি চলিবলৈ স্বাধীন হৈ থকাৰ সময়তে ভাৰতৰ সংবিধানৰ অধীনত নিজৰ অধিকাৰ লাভ কৰক।
