শ্ৰীলথ মেনন / কোডুংগাল্লুৰ
ভাৰতত নিৰ্মিত আটাইতকৈ পুৰণি মছজিদ চেৰামন পেৰুমাল জুমা মছজিদ হৈছে প্ৰাচীন বন্দৰ চহৰ মুজিৰিছৰ আৰব সাগৰৰ পাৰত সাধাৰণ কেৰালা স্থাপত্যত নিৰ্মিত এক অতি ঐতিহাসিক কীৰ্তিচিহ্ন, যাক বৰ্তমান কোডুংগালুৰ বুলি কোৱা হয়। ৬৩০ খ্ৰীষ্টাব্দত স্থাপিত এই মছজিদটোৰ সংস্কাৰ সাধন কৰা হৈছে। এই একেটা মছজিদৰ সোণৰ প্ৰতিৰূপ শেহতীয়াকৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে ছৌদি ৰজাক উপহাৰ দিছিল।
কেৰালাৰ চেৰা ৰজাসকলৰ শেষ শাসকৰ নামেৰে নামাকৰণ কৰা মছজিদটোৰ চলি থকা সংস্কাৰৰ অংশ হিচাপে বিগত শতিকাবোৰত সংযোগ কৰা সকলো সম্প্ৰসাৰণ আঁতৰাই পেলোৱা হৈছে। কিন্তু ক'ভিড-১৯ মহামাৰীৰ সময়ত আৰম্ভ হোৱা সংস্কাৰৰ কাম স্থবিৰ হৈ পৰিছে ধনৰ অভাৱত।
কোৱা হয় যে হিন্দু ৰজা চেৰামন পেৰুমালে নবীৰ জীৱনকালত ৬৩০ খ্ৰীষ্টাব্দত এই মছজিদ নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ কৰিছিল। অৱশ্যে মছজিদ চাবলৈ ৰজাই জীয়াই নাথাকিল। তেওঁ হিন্দু ৰজা আছিল আৰু তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰীসকলো হিন্দু আছিল, কিয়নো কেৰেলা বা ভাৰতত তেতিয়া মুছলমান নাছিল। সমগ্ৰ চেৰা সাম্ৰাজ্য তেওঁৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছিল।
কিংবদন্তি অনুসৰি ৰজাই এবাৰ চন্দ্ৰটো ভাঙি পুনৰ ইয়াক জোড়া লগোৱাৰ সপোন দেখিছিল। তেওঁ বিভিন্নজনক এই সপোনৰ তাৎপৰ্যৰ কথা সুধি থাকিল। পৃথিৱীৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা মছলাৰ সন্ধানত অহা যাত্ৰীসকলৰ বাবে মুজিৰিছ অঞ্চলটো সদায় এক কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ আহিছে। গতিকে, কিছুমান আৰব ভ্ৰমণকাৰীয়ে পেৰুমালক লগ কৰিবলৈ আহিছিল আৰু কথা-বতৰাৰ সময়ত তেওঁলোকে কৈছিল যে ৰজাৰ সপোনটো একে সময়তে আৰবত নবীয়ে কৰা অলৌকিকতাৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে।
যাত্ৰীসকলে তেওঁক কৈছিল যে কোনোবাই নবীক প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল যে তেওঁ চন্দ্ৰটো ভাঙি পেলাওক আৰু তাৰ পিছত ইয়াক পুনৰ সংযোগ কৰি এই কথাৰ প্ৰমাণ দিছিল যে তেওঁ সঁচাকৈয়ে ঈশ্বৰৰ নবী হয়। কোৱা হয় যে সেই মুহূৰ্তত চন্দ্ৰ দুটা ভাগত বিভক্ত হৈ তাৰ পিছত পুনৰ সংযুক্ত হয়।
ভ্ৰমণকাৰীসকলে পেৰুমানক কৈছিল যে তেঁৱো সপোনত একেটা ঘটনাই দেখিছিল। ৰজাই নবীক লগ কৰিব বিচাৰিছিল আৰু ইয়াৰ বাবে তেওঁ আৰবলৈ গৈছিল। কোৱা হয় যে তেওঁ নবীক লগ পাইছিল আৰু পিছত ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰি কিছু সময় তাতেই আছিল। উভতি অহাৰ লগে লগে তেওঁ অসুস্থ হৈ ছালালাত মৃত্যুবৰণ কৰে। তেওঁ নিজৰ আত্মীয়ৰ বাবে চিঠি এৰি থৈ গৈছিল, য’ত তেওঁ চিঠি কঢ়িয়াই অনা লোকসকলক গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ ৰাজ্যত মছজিদ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ কৈছিল।
চেৰামন মছজিদটো চেৰামন ৰজাৰ বংশধৰ আৰু আৰব বন্ধুসকলে নিৰ্মাণ কৰা বুলি কোৱা হয়। এই মছজিদটো এতিয়াও দেশৰ অন্যতম শক্তিশালী কালী মন্দিৰ কোডুংগাল্লুৰ ভাগৱতী মন্দিৰৰ পৰা মাত্ৰ দুই কিলোমিটাৰ দূৰত থিয় হৈ আছে। মছজিদ নিৰ্মাণ কৰা একেজন চেৰামন পেৰুমালে মন্দিৰটো নিৰ্মাণ কৰিছিল।
মছজিদ কমপ্লেক্সৰ পৰা পাঁচ কিলোমিটাৰ দূৰত এই গীৰ্জাঘৰটো ৫০ খ্ৰীষ্টাব্দত চেণ্ট থমাছৰ ভাৰত ভ্ৰমণৰ স্মৃতিত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এইটোৱেই হয়তো ভাৰতত নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথম গীৰ্জাঘৰ। মুজিৰিছ বা কোডুংগালুৰত অৱস্থিত মছজিদটো এতিয়াও মূল মছজিদৰ আকৃতিত থিয় হৈ আছে। ইয়াৰ পূৰ্বে মছজিদটোৰ কেইবাটাও সম্প্ৰসাৰণ কৰা হৈছিল যদিও চলি থকা সংস্কাৰত পূৰ্বৰ সংস্কাৰত কৰা সকলো বাহ্যিক পৰিৱৰ্তন আঁতৰাই পেলোৱা হৈছে আৰু এতিয়া বাহিৰত মূল গঠনটো দেখা গৈছে।
চেৰামন মছজিদ সমিতিৰ প্ৰাক্তন সম্পাদক চি.ৱাই. চেলিমৰ মতে, পুঁজি শেষ হোৱাৰ বাবে সংস্কাৰৰ কাম বন্ধ হৈ পৰিছে। প্ৰথমে নিৰ্মাণ কৰা মছজিদটোত অধিক উপাসকক ৰখাৰ ক্ষমতা নাছিল। সেয়েহে পূৰ্বৰ মেৰামতি কাৰ্যত জুমা মছজিদৰ ওপৰত আৰু চাৰিওফালে সম্প্ৰসাৰণ কৰি মূল গঠনটো লুকুৱাই ৰখা হৈছিল।
ইয়াৰ ফলত মছজিদটোৰ উপাসকৰ ক্ষমতা ৩৫০০লৈ বৃদ্ধি পায়। শেহতীয়াকৈ সংস্কাৰত সেই সম্প্ৰসাৰণসমূহ আঁতৰাই তাৰ পৰিৱৰ্তে নামাজৰ বাবে মাটিৰ তলৰ গাথনি নিৰ্মাণ কৰা হয়। কিন্তু এতিয়াও ১৫০০ লোকেহে নামাজ আদায় কৰিব পাৰিব। সেয়েহে, আৰু ২০০০ নামাজীৰ বাবে ঠাই বনাব লাগিব বুলিও কয় চেলিমে। গতিকে পৰিকল্পনা অনুসৰি মছজিদৰ ওপৰত এখন চালি নিৰ্মাণ কৰা হ’ব আৰু ইয়াৰ ফলত ২০০০ৰো অধিক নামাজীক ৰখাৰ ক্ষমতা সৃষ্টি হ’ব।
চেলিমে কয়, ‘এই কামটো কৰিবলৈ আমাক প্ৰায় ডেৰ কোটি টকাৰ প্ৰয়োজন হৈছে। এই ঐতিহাসিক গাঁথনিটোৰ সংস্কাৰৰ বাবে এই পৰ্যন্ত প্ৰায় ৯ কোটি টকা ব্যয় কৰা হৈছে আৰু অধিকাংশ ধন অনুদানৰ যোগেদি আহিছে।'
চেলিমে কয় যে আধাতকৈ অধিক ধন মধ্যপ্ৰাচ্যৰ কোটিপতি ব্যৱসায়ী ইউছুফ আলীৰ পৰা আহিছে, যি কেৰালাৰ হয় আৰু উপসাগৰীয় অঞ্চল আৰু ইয়াৰ বাহিৰৰ লুলু মল চেইনৰ মুৰব্বী। মছজিদটোৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ অতীতৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি চেলিমে ২০০৭ চনত প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি আব্দুল কালামৰ মছজিদ ভ্ৰমণৰ কথা স্মৰণ কৰে। স্থানীয় জনগোষ্ঠী আৰু তেতিয়াৰ ৰাজপৰিয়ালৰ কোডুংগালুৰৰ উত্তৰাধিকাৰীজনে তেওঁক আদৰণি জনায়।
তেওঁ কয় যে পূৰ্বে মুজিৰিসকলৰ বাবে ঐতিহ্য প্ৰকল্পৰ অধীনত কেৰালা চৰকাৰে মছজিদৰ লগতে ঐতিহ্য সংগ্ৰহালয়ৰ পৰিকল্পনা কৰিছিল যদিও এতিয়া ঐতিহাসিক চহৰখনৰ আন কোনোবা ঠাইত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।
