বাসিত জাৰগৰ / শ্ৰীনগৰ
জম্মু-কাশ্মীৰৰ ঐতিহাসিক আচাবাল মোগল উদ্যানত জল সংকট ক্ৰমাগতভাৱে গভীৰ হৈ আহিছে। প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই উদ্যানৰ প্ৰাকৃতিক জলধাৰা সম্পূৰ্ণৰূপে শুকাই গৈছে, যাৰ বাবে ইয়াৰ বিখ্যাত নিজৰা আৰু নদীবোৰো বন্যাৰ্ত হৈ পৰিছে। এই সংকট কেৱল পৰিৱেশৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰাই নহয়, স্থানীয় জীৱন আৰু অৰ্থনীতিৰ প্ৰতিও এক গুৰুতৰ ভাবুকি হৈ পৰিছে।
বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি, বৰষুণ হ্ৰাস আৰু ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ মাত্ৰা হ্ৰাস পোৱাৰ ফলত এই সংকটৰ সৃষ্টি হৈছে। সপ্তদশ শতিকাত মোগল সম্ৰাট আকবৰৰ পত্নী সম্ৰাজ্ঞী নূৰজাহানে নিৰ্মাণ কৰা আচাবাল উদ্যানখনে এতিয়া ঐতিহাসিক মনোমোহাতা হেৰুৱাই পেলাইছে।
এই উদ্যানখন কেৱল পৰ্যটকৰ বাবে এক প্ৰধান আকৰ্ষণৰ কেন্দ্ৰবিন্দুয়ে নাছিল, বৰঞ্চ ইয়াৰ পানীৰ উৎসসমূহে চাৰিওফালৰ গাঁওসমূহলৈ পানীও যোগান ধৰিছিল। কিন্তু এতিয়া পৰিস্থিতি সম্পূৰ্ণৰূপে সলনি হৈছে। স্থানীয় বাসিন্দা তথা সমাজ কৰ্মী শ্বব্বিৰ আহমেদে কয়, "আচাবাল পাৰ্ক আমি আগতে কেতিয়াও এনে অৱস্থাত দেখা নাছিলো। ঝৰ্ণাসমূহ সম্পূৰ্ণৰূপে শুকাই যোৱাৰ ফলত খোৱাপানীৰ তীব্ৰ নাটনি হৈছে। প্ৰদূষণ আৰু কম বৰফ পৰাৰ ফলত পৰিস্থিতি আৰু বেয়া কৰি তুলিছে।"
জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰভাৱ কেৱল পানী যোগানতে সীমাবদ্ধ নহয়, স্থানীয় কৃষি আৰু উদ্যান শস্যৰ ওপৰতো ইয়াৰ প্ৰভাৱ দেখা গৈছে। পানীৰ নাটনিৰ বাবে স্থানীয় কৃষক আৰু মালিকে নিজৰ উৎপাদিত সামগ্ৰী সঞ্চয়ৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰি আছে। এতিয়া টেংকাৰৰ জৰিয়তে বহু গাঁৱলৈ পানী যোগান ধৰা হৈছে।
আন এজন স্থানীয় বাসিন্দা মুস্তাক আহমেদে আচাবাল উদ্যান শুকাই যোৱাটোক কাশ্মীৰৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ ক্ষতি বুলি ভাবে। তেওঁ কয় যে এই উদ্যানখন আমাৰ পৰিচয়ৰ অংশ। যদিহে তাৎক্ষণিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা নহয়, তেন্তে ই আৰু কেতিয়াও আগৰ দৰে হৈ নাথাকিব।
আচাবাল উদ্যান শুকাই যোৱাৰ ফলত কেৱল এটা ঐতিহাসিক স্থান হেৰুওৱাই নহয়, কাশ্মীৰৰ জলসম্পদলৈও ভয়াৱহ ভাবুকি কঢ়িয়াই আনিছে। জল শক্তি আচাবালৰ সহকাৰী কাৰ্যবাহী অভিযন্তা গৌহৰ আহমেদে কয় যে পূৰ্বে এই বাগিচাখনে ১৫খন পানী যোগান আঁচনিৰ জৰিয়তে এক ডজনৰো অধিক গাঁৱলৈ পানী যোগান ধৰিছিল। এতিয়া পানী শুকাই যোৱাৰ লগে লগে প্ৰায় ৮০ শতাংশ অঞ্চল ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে আৰু টেংকাৰৰ জৰিয়তে পানী যোগান ধৰা হৈছে।
ভূগোলবিদ ড০ মেছুন এ বেগে কয় যে জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বাবে বৰষুণৰ ধৰণ সলনি হোৱাটো এটা ডাঙৰ কাৰণ। তেওঁ কয় যে, “তুষাৰপাত হ্ৰাস আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া খৰাঙে এই সংকট আৰু অধিক ভয়াৱহ কৰি তুলিছে।”
ইফালে, জম্মু-কাশ্মীৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী ওমৰ আব্দুল্লাই ৰাজ্যখনৰ জল সংকটৰ ভয়াৱহতাক স্বীকাৰ কৰি এই বছৰ ইয়াক এক বৃহৎ প্ৰত্যাহ্বান বুলি অভিহিত কৰে। তেওঁ কয় যে পানীৰ সংকট নতুন সমস্যা নহয়, বৰঞ্চ যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা ই বৃদ্ধি পাইছে। মুখ্যমন্ত্রীয়ে পানী ব্যৱস্থাপনা আৰু সংৰক্ষণৰ দিশত অধিক সক্রিয় পন্থা অৱলম্বন কৰাৰ প্রয়োজনীয়তা অনুভৱ কৰে৷
এটা পোষ্টত তেওঁ লিখিছে, "আমি জম্মু-কাশ্মীৰৰ সকলো বাসিন্দাই পানীক প্ৰাকৃতিক সম্পদ বুলি গণ্য কৰা ধৰণটো সলনি কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে। আমি জল শক্তি বিভাগে গ্ৰহণ কৰা পদক্ষেপসমূহ পৰ্যালোচনা কৰিম আৰু অনাগত মাহত পানী সংৰক্ষণৰ বাবে কি কি পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিব পাৰি সেই বিষয়ে আলোচনা কৰিম।"
এই পৰিস্থিতিয়ে জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু জল প্ৰদূষণৰ ক্ৰমবৰ্ধমান প্ৰভাৱৰ ইংগিত দিয়ে, যিয়ে ৰাজ্যখনৰ প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ওপৰত সংকট আৰু গভীৰ কৰি তুলিছে। জম্মু-কাশ্মীৰৰ জনসাধাৰণে এতিয়া জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু জল প্ৰদূষণৰ বিৰুদ্ধে একেলগে যুঁজ দিয়াৰ প্ৰয়োজন আছে। এয়া কেৱল চৰকাৰৰ দায়িত্বই নহয়, পানীৰ গুৰুত্ব বুজি পাই সংৰক্ষণ কৰাটো প্ৰতিজন নাগৰিকৰো দায়িত্ব।
প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু গৃহমন্ত্ৰী অমিত শ্বাহেও জম্মু-কাশ্মীৰৰ জলবায়ু আৰু জল সংকটৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছে। কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে জল সংকট মোকাবিলা কৰিবলৈ ৰাজ্য চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰা ব্যৱস্থাসমূহ পৰ্যালোচনা কৰি কয় যে এই বিষয়সমূহ শীঘ্ৰে মনোযোগ দিয়াৰ প্ৰয়োজন আছে।
এই সংকট দূৰ কৰিবলৈ কেৱল চৰকাৰী প্ৰচেষ্টাই যথেষ্ট নহ’ব। জল সংৰক্ষণ আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বিৰুদ্ধে যুঁজত প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ অংশগ্ৰহণ প্ৰয়োজনীয়। বিশেষজ্ঞ আৰু স্থানীয় বাসিন্দাসকলৰ কণ্ঠ শুনিলে স্পষ্ট হয় যে তাৎক্ষণিক ব্যৱস্থা আৰু দীৰ্ঘম্যাদী ব্যৱস্থা অবিহনে কাশ্মীৰৰ ঐতিহাসিক জল উৎস আৰু কৃষিক্ষেত্ৰখনে সন্মুখীন হোৱা সংকট গভীৰ হ’ব পাৰে।
কাশ্মীৰৰ জলবায়ু আৰু জলসম্পদ ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে সংৰক্ষণ কৰিব পৰাকৈ জল সংকটৰ পৰিস্থিতি উন্নত কৰাৰ বাবে কঠোৰ আৰু ফলপ্ৰসূ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰাটো প্ৰয়োজন।
