ঢাকা
বৈদেশিক সচিব মোঃ জেছিম উদ্দিনে দেওবাৰে ইয়াত বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ত ভাৰতীয় উচ্চায়ুক্ত প্ৰণয় বাৰ্মাৰ সৈতে হোৱা বৈঠকত শেহতীয়া সীমান্ত উত্তেজনাক লৈ বাংলাদেশৰ "গভীৰ উদ্বেগ" প্ৰকাশ কৰে।
চৰকাৰী বিএছএছ সংবাদ সংস্থাই আগতে জনাইছিল যে বাৰ্মাক বিদেশ মন্ত্ৰালয়ে সীমান্তত বৰ্ধিত উত্তেজনাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিবলৈ "চমন কৰিছে"। অৱশ্যে, বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ে জাৰি কৰা এক প্ৰেছ বিবৃতিত সেই শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা হোৱা নাছিল।
বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ে বিবৃতিটোত কয়, "বৈদেশিক সচিব ৰাষ্ট্ৰদূত মোঃ জেছিম উদ্দিনে আজি বাংলাদেশ-ভাৰত সীমান্তত ভাৰতৰ সীমান্ত সুৰক্ষা বাহিনীৰ (বিএছএফ) শেহতীয়া কাৰ্যকলাপক লৈ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ত থকা তেওঁৰ কাৰ্যালয়ত ভাৰত চৰকাৰৰ উচ্চায়ুক্ত প্ৰণয় বাৰ্মাৰ ওচৰত বাংলাদেশ চৰকাৰৰ গভীৰ উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰিছে।"
বাৰ্মাই আবেলি প্ৰায় ৩ বজাত (স্থানীয় সময় অনুসৰি) বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ত প্ৰৱেশ কৰিছিল। বিএছএছে জনোৱা অনুসৰি বৈদেশিক সচিবৰ সৈতে তেওঁৰ বৈঠক প্ৰায় ৪৫ মিনিট ধৰি চলিছিল।
বৈঠকৰ পৰা ওলাই অহাৰ পিছত বাৰ্মাই সংবাদ মাধ্যমৰ আগত কয়, "মই এইমাত্ৰ বৈদেশিক সচিবক সাক্ষাৎ কৰি অপৰাধমুক্ত সীমান্ত সুনিশ্চিত কৰা, চোৰাং ব্যৱসায়, অপৰাধীৰ চলাচল আৰু সৰবৰাহৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ কাৰ্যকৰীভাৱে মোকাবিলা কৰাৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰি আহিছো।"
"নিৰাপত্তাৰ বাবে সীমান্তত বেৰ দিয়াৰ সন্দৰ্ভত আমাৰ এক বুজাবুজি আছে। বিএছএফ আৰু বিজিবি (সীমান্ত সুৰক্ষা বাহিনী আৰু সীমান্ত ৰক্ষী বাংলাদেশ) এই সন্দৰ্ভত যোগাযোগ কৰি আছে। আমি আশা কৰোঁ যে বুজাবুজি কাৰ্যকৰী কৰা হ'ব আৰু অপৰাধৰ মোকাবিলা কৰাৰ বাবে সহযোগিতামূলক দৃষ্টিভংগী থাকিব," তেওঁ লগতে কয়।
ভাৰত-বাংলাদেশ সীমান্তৰ পাঁচটা স্থানত ভাৰতে দ্বিপাক্ষিক চুক্তি উলংঘা কৰি বেৰ নিৰ্মাণৰ চেষ্টা কৰি আছে বুলি ঢাকাই অভিযোগ কৰাৰ কেইঘণ্টামান পিছত এই উন্নয়ন ঘটিছিল।
বিদেশ সচিবে "জোৰ দি কয় যে এনে ধৰণৰ কাৰ্যকলাপ, বিশেষকৈ কাঁইটীয়া তাঁৰৰ বেৰ নিৰ্মাণৰ অননুমোদিত প্ৰচেষ্টা আৰু বিএছএফ সম্পৰ্কিত কাৰ্যকলাপে সীমান্তত উত্তেজনা আৰু বিশৃঙ্খলাৰ সৃষ্টি কৰিছে," বিবৃতিটোত কোৱা হৈছে।
"তেওঁ গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে সঠিক অনুমোদন অবিহনে কাঁইটীয়া তাঁৰৰ বেৰ নিৰ্মাণে দুয়োখন চুবুৰীয়া দেশৰ মাজত সহযোগিতা আৰু বন্ধুত্বপূৰ্ণ সম্পৰ্কৰ মনোভাৱ কমি যায়। তেওঁ আশা প্ৰকাশ কৰে যে আগন্তুক বিজিবি-বিএছএফ ডিজি পৰ্যায়ৰ আলোচনাত বিষয়টো দীঘলীয়াকৈ আলোচনা কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব," ইয়াত যোগ দিয়া হৈছে।
শেহতীয়াকৈ বিএছএফৰ দ্বাৰা সুনামগঞ্জত বাংলাদেশৰ এজন নাগৰিকক হত্যা কৰাৰ কথা উল্লেখ কৰি বৈদেশিক সচিবে সীমান্তত হত্যাৰ এনে পুনৰাবৃত্তিক লৈ গভীৰ উদ্বেগ আৰু হতাশা ব্যক্ত কৰে, ইয়াত কোৱা হৈছে।
তেওঁ "হত্যাৰ এই কাৰ্য্যবোৰৰ প্ৰতি তীব্ৰ অসন্তুষ্টি প্ৰকাশ কৰিছিল আৰু এনে ঘটনাৰ পুনৰাবৃত্তি বন্ধ কৰিবলৈ আৰু এই সকলো সীমান্ত হত্যাকাণ্ডৰ তদন্ত কৰিবলৈ আৰু দায়ীসকলৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱস্থা ল'বলৈ ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষৰ দ্বাৰা জৰুৰী ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ আহ্বান জনাইছে," বিবৃতিটোত কোৱা হৈছে।
বৈদেশিক সচিবে উল্লেখ কৰে যে এইটোও "গভীৰ উদ্বেগৰ বিষয় যে ভাৰতীয় কৰ্তৃপক্ষৰ পৰা অ-মাৰাত্মক ৰণনীতি অনুসৰণ কৰিবলৈ আৰু হত্যা বন্ধ কৰিবলৈ বাৰে বাৰে দৃঢ় প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া স্বত্বেও, হত্যাৰ এনে ঘটনা অব্যাহত আছে," ইয়াত যোগ দিয়া হৈছে।
জেছিম উদ্দিনে ভাৰত চৰকাৰক "ভাৰতৰ সকলো সংশ্লিষ্ট কৰ্তৃপক্ষক অংশীদাৰী সীমান্তত উত্তেজনা বৃদ্ধি কৰিব পৰা যিকোনো উস্কানিমূলক কাৰ্যৰ পৰা বিৰত থাকিবলৈ পৰামৰ্শ দিবলৈ আহ্বান জনায়"।
তেওঁ লগতে কয় যে বাংলাদেশে বিশ্বাস কৰে যে "গঠনমূলক আলোচনাৰ জৰিয়তে, বিদ্যমান দ্বিপাক্ষিক চুক্তি অনুসৰি আৰু সীমান্তত শান্তি আৰু শৃংখলা বজাই ৰখাৰ দৰে এনে ধৰণৰ সমস্যা সমাধান কৰা উচিত," বিবৃতিটোত লগতে কোৱা হৈছে।
দিনটোৰ আৰম্ভণিতে গৃহ পৰিক্ৰমা উপদেষ্টা লেফটেনেণ্ট জেনেৰেল (অৱসৰপ্ৰাপ্ত) জাহাংগীৰ আলম চৌধুৰীয়ে কয় যে সীমান্ত ৰক্ষী বাংলাদেশ আৰু স্থানীয় লোকসকলৰ তীব্ৰ বিৰোধিতাৰ বাবে ভাৰতে সীমান্তত কাঁইটীয়া তাঁৰৰ বেৰ নিৰ্মাণ বন্ধ কৰিছে।
এক সংবাদ মেল সম্বোধন কৰি চৌধুৰীয়ে কয় যে পূৰ্বৰ চৰকাৰৰ কাৰ্যকালত স্বাক্ষৰিত কিছুমান অসন্তুলিত চুক্তিৰ বাবে,"বাংলাদেশ-ভাৰত সীমান্তত কেইবাটাও সমস্যাৰ উদ্ভৱ হৈছে"।
"অৱশ্যে, আমাৰ জনসাধাৰণ আৰু বিজিবিৰ প্ৰচেষ্টাই ভাৰতক কিছুমান কাৰ্যকলাপ বন্ধ কৰিবলৈ বাধ্য কৰিছে, যাৰ ভিতৰত আছে কাঁইটীয়া তাঁৰৰ বেৰ নিৰ্মাণ।"
চৌধুৰীয়ে কয় যে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ সীমান্ত কাৰ্যকলাপ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে চাৰিখন বুজাবুজি চুক্তি আছে।
"ইয়াৰ ভিতৰত, ১৯৭৫ চনৰ বুজাবুজি চুক্তিয়ে নিৰ্দিষ্ট কৰিছে যে শূন্য ৰেখাৰ ১৫০ গজৰ ভিতৰত প্ৰতিৰক্ষা সম্ভাৱনা থকা কোনো উন্নয়ন হ'ব নোৱাৰে। আন এক বুজাবুজি চুক্তিত কোৱা হৈছে যে পাৰস্পৰিক সন্মতি অবিহনে এই সীমাৰ ভিতৰত কোনো উন্নয়নমূলক কাৰ্যকলাপ ঘটিব নোৱাৰে। এনে ধৰণৰ যিকোনো কামৰ বাবে দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰৰ মাজত আগতীয়া চুক্তিৰ প্ৰয়োজন," তেওঁ কয়।
উপদেষ্টাজনে কয় যে ভাৰতে ইতিমধ্যে বাংলাদেশৰ সৈতে ৪,১৫৬ কিলোমিটাৰ দীঘল সীমান্তৰ ৩,২৭১ কিলোমিটাৰ বেৰ দিছে, যাৰ ফলত প্ৰায় ৮৮৫ কিলোমিটাৰ বেৰ নোহোৱাকৈ ৰখা হৈছে।
তেওঁ ক্ষমতাচ্যুত প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ হাছিনাৰ নেতৃত্বত পূৰ্বৰ চৰকাৰখনক ভাৰতক অসমান সুযোগ প্ৰদান কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে, যাৰ ফলত ২০১০ ৰ পৰা ২০২৩ চনৰ ভিতৰত ১৬০ টা স্থানত কাঁইটীয়া তাঁৰৰ বেৰ দিয়াক লৈ বিবাদ হয়।
"শেহতীয়াকৈ,(উত্তৰ-পশ্চিম) চাপাইনাৱাবগঞ্জ, নাওগাঁও, লালমোনিৰহাট আৰু টিন বিঘা কৰিডৰকে ধৰি পাঁচটা অঞ্চলত সংঘৰ্ষ দেখা দিছে। বিজিবি আৰু স্থানীয় লোকসকলৰ শক্তিশালী স্থিতিৰ বাবে ভাৰতে ইয়াৰ কাৰ্যকলাপ বন্ধ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে," তেওঁ লগতে কয়।
তেওঁ কয় যে ১৯৭৪ চনৰ চুক্তিৰ অধীনত সংসদীয় অনুমোদনৰ পিছত বাংলাদেশে বেৰুবাৰীক ভাৰতক হস্তান্তৰ কৰে। ইয়াৰ বিনিময়ত ভাৰতে বাংলাদেশক টিন বিঘা কৰিডৰত প্ৰৱেশাধিকাৰ প্ৰদান কৰাৰ কথা আছিল, কিন্তু ই এই প্ৰতিশ্ৰুতি পূৰণ কৰাত বা ইয়াৰ সংসদত চুক্তিখন অনুমোদন কৰাত ব্যৰ্থ হয়, তেওঁ লগতে কয়।
"তেওঁলোকে কৰিডৰটো এঘণ্টাৰ বাবে খুলিছিল আৰু তাৰ পিছত ইয়াক আৰু এঘণ্টাৰ বাবে বন্ধ কৰিছিল। অৱশেষত, ২০১০ চনত, কৰিডৰটো ২৪ ঘণ্টা খোলা ৰখাৰ বাবে এক চুক্তি তৈয়াৰ কৰা হৈছিল। অৱশ্যে, এই চুক্তিয়ে ভাৰতক অংগৰপোটাত শূন্য ৰেখাত সীমান্তবেষ্টনী নিৰ্মাণৰ অনুমতি দিছিল, যাৰ ফলত ১৫০ গজৰ নিয়ম উলংঘা হৈছিল," তেওঁ কয়।
"এতিয়া, যদিও আমি এই নিৰ্মাণৰ বিৰোধিতা কৰোঁ, আমি প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হওঁ কিয়নো বাংলাদেশ ২০১০ চনৰ চুক্তিত স্বাক্ষৰকাৰী," তেওঁ কয় যে বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ে বিষয়টো কূটনৈতিক সম্পৰ্কৰ বাবে গ্ৰহণ কৰিছে।
