বেইজিং
ভাৰতৰ সীমান্তৰ ওচৰৰ তিব্বতৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীত $১৩৭ বিলিয়ন ব্যয় সাপেক্ষে বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্প বুলি উল্লেখ কৰা বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ বান্ধ নিৰ্মাণৰ বাবে চীনে অনুমোদন জনাইছে। ইয়াৰ ফলত নদীৰ তলৰ ফালৰ দেশসমূহ — ভাৰত আৰু বাংলাদেশত -- উদ্বেগ প্ৰকাশ পাইছে।
বুধবাৰে চৰকাৰী সংবাদ সংস্থা ছিনহুয়াৰ উদ্ধৃতিৰে এক আনুষ্ঠানিক বিবৃতি অনুসৰি চীন চৰকাৰে ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ তিব্বতী নাম য়াৰলুং জাংবো নদীৰ তলৰ অংশত জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্প নিৰ্মাণৰ বাবে অনুমোদন জনাইছে।
বান্ধটো হিমালয়ৰ এটা বিশাল খাদত নিৰ্মাণ কৰা হ'ব য'ত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীয়ে অৰুণাচল প্ৰদেশলৈ আৰু তাৰ পিছত ভাৰতহৈ বাংলাদেশলৈ প্ৰবাহিত হ'বলৈ এক বৃহৎ ইউ-টাৰ্ণ লয়।
বৃহস্পতিবাৰে হংকং স্থিত চাউথ চাইনা মৰ্ণিং পোষ্টে প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি বান্ধটোত মুঠ বিনিয়োগ এক ট্ৰিলিয়ন ইউয়ান ($১৩৭ বিলিয়ন) অতিক্ৰম কৰিব পাৰে, যি চীনৰ নিজা বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ হিচাপে গণ্য কৰা থ্ৰী গৰ্জেছ বান্ধকে ধৰি পৃথিৱীৰ আন যিকোনো একক আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্পক বামন কৰি তুলিব।
ইতিমধ্যে চীনে ২০১৫ চনত তিব্বতৰ ভিতৰতে সৰ্ববৃহৎ $১.৫ বিলিয়নৰ জেম জলবিদ্যুৎ কেন্দ্ৰটো কাৰ্যকৰী কৰি তুলিছে।
ব্ৰহ্মপুত্ৰ বান্ধটো চতুৰ্দশ পঞ্চবাৰ্ষিক পৰিকল্পনা (২০২১-২০২৫), আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক উন্নয়ন আৰু দীৰ্ঘ-দূৰত্বৰ উদ্দেশ্য ২০৩৫ বৰ্ষৰ জৰিয়তে ২০২০ চনত চীনৰ শাসনাধিষ্ঠ কমিউনিষ্ট পাৰ্টি (চিপিচি)ৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ নীতি সংস্থা প্লেনামৰ দ্বাৰা গ্ৰহণ কৰা হৈছিল।
ভাৰতত উদ্বেগ সৃষ্টি হৈছিল কাৰণ এই বান্ধটোৱে চীনক পানীৰ প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰাৰ উপৰিও ইয়াৰ আকাৰ আৰু পৰিসৰে শত্ৰুতাৰ সময়ত বেইজিঙক সীমান্ত অঞ্চলত বানপানী হোৱা বৃহৎ পৰিমাণৰ পানী মুকলি কৰিবলৈও সক্ষম কৰিব পাৰে।
ভাৰতেও অৰুণাচলত ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ওপৰত বান্ধ নিৰ্মাণ কৰি আছে।
ভাৰত আৰু চীনে ২০০৬ চনত এক্সপাৰ্ট লেভেল মেকানিজম (ই এল এম) স্থাপন কৰি সীমা অতিক্ৰম কৰা নদীৰ সৈতে জড়িত বিভিন্ন বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা কৰে যাৰ অধীনত চীনে বানপানীৰ সময়ত ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু ছতলেজ নদীৰ জলবিজ্ঞানৰ তথ্য ভাৰতক প্ৰদান কৰে।
১৮ ডিচেম্বৰত বেইজিংত অনুষ্ঠিত সীমান্ত প্ৰশ্নৰ বাবে ভাৰত, চীনৰ বিশেষ প্ৰতিনিধি (এছআৰ), এন এছ এ অজিত ডোভাল আৰু চীনৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰী ৱাং য়িৰ মাজত হোৱা আলোচনাত সীমান্তপাৰ নদীসমূহৰ তথ্য আদান-প্ৰদানৰ কথা কোৱা হৈছে।
বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ এক বিবৃতিত কোৱা হৈছে যে এছ আৰসকলে সীমা অতিক্ৰম কৰা নদীসমূহৰ তথ্য বিনিময়কে ধৰি “সীমা অতিক্ৰম কৰি সহযোগিতা আৰু বিনিময়ৰ বাবে ইতিবাচক দিশ প্ৰদান কৰিছিল”।
ব্ৰহ্মপুত্ৰ বান্ধটোৱে অভিযান্ত্ৰিক ক্ষেত্ৰত বিশাল প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰিছে কাৰণ প্ৰকল্পৰ স্থানটো টেকটনিক প্লেটৰ সীমাৰ কাষত অৱস্থিত য’ত ভূমিকম্প হয়। তিব্বতৰ মালভূমি টেকটনিক প্লেটৰ ওপৰত অৱস্থিত হোৱাৰ বাবে সঘনাই ভূমিকম্পৰ সন্মুখীন হয়।
বুধবাৰে আনুষ্ঠানিক বিবৃতিটোত ভূমিকম্পৰ উদ্বেগ দূৰ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা হৈছে আৰু কোৱা হৈছে যে জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পটো নিৰাপদ আৰু পৰিৱেশ সুৰক্ষাক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হৈছে।
ইয়াত কোৱা হৈছে যে বিস্তৃত ভূতাত্ত্বিক অন্বেষণ আৰু কাৰিকৰী উন্নতিৰ জৰিয়তে প্ৰকল্পটোৰ বিজ্ঞানভিত্তিক, সুৰক্ষিত আৰু উচ্চমানৰ উন্নয়নৰ বাবে এক সুদৃঢ় ভেটি স্থাপন কৰা হৈছে।
পোষ্টৰ প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ব্ৰহ্মপুত্ৰ তিব্বতীয় মালভূমিৰ ওপৰেৰে বৈ গৈছে, পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ গভীৰ থিয় পাৰৰ উপত্যকা তৈয়াৰ কৰিছে আৰু ভাৰত পোৱাৰ আগতে ২৫,২৫৪ ফুটৰ উলম্ব পাৰ্থক্য আৱৰি আছে।
বান্ধটো চীনৰ মূল ভূখণ্ডৰ এটা অন্যতম বৰষুণ দিয়া অংশত নিৰ্মাণ কৰা হ'ব য'ত পানীৰ প্ৰচুৰ প্ৰবাহ আহিব।
২০২৩ চনৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি এই জলবিদ্যুৎ কেন্দ্ৰটোৱে প্ৰতি বছৰে ৩০০ বিলিয়ন কিলোৱাট ঘণ্টাৰো অধিক বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে — যিটো ৩০ কোটিতকৈ অধিক লোকৰ বাৰ্ষিক প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ বাবে যথেষ্ট।
২০২০ চনত চীনৰ চৰকাৰী মালিকানাধীন শক্তি নিৰ্মাণ নিগমৰ তেতিয়াৰ অধ্যক্ষ য়ান জিয়ঙৰ উদ্ধৃতিৰে সংবাদ মাধ্যমত প্ৰকাশ পাইছিল যে ইয়াৰলুং ছাংপোৰ ওপৰত থকা স্থানটো বিশ্বৰ অন্যতম জলবিদ্যুৎ সমৃদ্ধ অঞ্চল।
